Fader vår







James Tissot sitt måleri The Lord's Prayer i Brooklyn Museum


«Fader vår» (latin Pater noster) eller «Herrens bøn» er ei av dei mest sentrale kristne bønene; det var denne bøna Jesus lærte disiplane. Ho finst i to ulike versjonar, Matt. 6:9–13[1] og Luk. 11:2–4[2]. Versjonen frå Matteusevangeliet er den som blir nytta mest.


Fadervåret er ein del av Jesu bergpreike. Bøna er vend til «Vår Far i himmelen», og sett saman av sju bøner; tre som gjeld tilhøvet mellom Gud og menneskja, fire som gjeld tilhøvet mellom menneske. Avslutninga («For riket er ditt» o.s.v.) er ikkje med i dei eldste handskriftene, og vart truleg lagd til då bøna vart nytta i gudstenesta. Ho kan vere henta frå ei lovprising som i følgje 1. Krønikebok 29,1 vart nytta av kong David.


I den kristne gudstenesta inngår fadervåret som ein del av liturgien ved dåp og nattverd. Om det ikkje er dåp eller nattverd, vil liturgen avslutte kyrkjebøna med å be «Fader vår». Tekstgrunnlaget kan i Den norske kyrkja vere preiketekst femte sundag etter påske.


I Den norske kyrkja avgjer soknerådet om kyrkjelyden skal nytte omsetjinga frå 1985 eller 2011. Det er også høve til å bruka Fadervår etter 1920-liturgien.[3]




Innhaldsliste






  • 1 2011-utgåva


  • 2 1985-utgåva


  • 3 1920-utgåva


  • 4 1891-utgåva


  • 5 Norrøn tekst


  • 6 På latin


  • 7 Bakgrunn


  • 8 Kjelder





2011-utgåva |





Jesus Kristus lærer disiplane å be. Carl Heinrich Bloch, Nationalhistoriske Museum på Frederiksborg Slott i Danmark



Vår Far i himmelen!



Lat namnet ditt helgast.


Lat riket ditt koma.


Lat viljen din råda på jorda slik som i himmelen.


Gjev oss i dag vårt daglege brød,


og tilgjev oss vår skuld, slik vi òg tilgjev våre skuldnarar.


Og lat oss ikkje koma i freisting,


men frels oss frå det vonde.


For riket er ditt og makta og æra i all æve.



Amen.




1985-utgåva |




Fader vår, du som er i himmelen.


Lat namnet ditt helgast.


Lat riket ditt koma.


Lat viljen din råda på jorda så som i himmelen.


Gjev oss i dag vårt daglege brød.


Forlat oss vår skuld, som vi òg forlèt våre skuldmenn.


Før oss ikkje ut i freisting,


men frels oss frå det vonde.


For riket er ditt, og makta og æra i all æve.



Amen.




1920-utgåva |




FADER VAAR, du som er i himmelen!


Lat namnet ditt helgast;


lat riket ditt koma;


lat viljen din raada paa jordi som i himmelen;


gjev oss i dag vaart daglege brød;


og forlat oss vaar skuld, som me og forlet vaare skuldmenn;


og før oss ikkje ut i freisting;


men frels oss frå det vonde.


For riket er ditt, og magti og æra i all æva!



Amen




1891-utgåva |




Fader vaar, du som er i himlom!


Ditt namn verte helgat!


Ditt rike kome!


Din vilje verte, som i himmelen, so og på jordi!


Giv oss i dag vaart daglege braud!


Og forlat oss vaar skuld, som og me forlata vaare skuldmenner!


Og før oss ikkje inn i freisting!


Men frels oss fraa det vonde!



Amen.




Norrøn tekst |




Faðir várr sá ert á himnum,

helgist nafn þitt,

til komi ríki þitt,

verði vili þinn svá sem á himni, svá ok á ;:brauð várt hversdagligt gef þú oss í dag,

fyrirgef þú oss sakir várar, svá sem ok vér fyrirgefum skuldurum várum,

ok eigi leiðir þú oss í freistni,

heldr leys þú oss frá illu!




På latin |




Evangelisten skriv ned Matteusevangeliet; handskrift frå ca. år 800, i Trier Stadtbibliothek




Pater noster, qui es in cælis

sanctificétur nomen tuum;

Advéniat regnum tuum, fiat volúntas tua,

sicut in cælo et in terra.

Panem nostrum quotidiánum da nobis hódie;

et dimítte nobis débita nostra, sícut et nos dimíttimus debitóribus nostris.

Et ne nos indúcas in tentatiónem;

sed líbera nos a malo.




Bakgrunn |


Ved kongeleg resolusjon av 25. juli 1891 vart Blix si utgåve av Luthers katekisme på landsmål tilllaten brukt i den offentlege norske skolen.


I 1908 vart Hognestad si omsetjing av Altarboka autorisert. Teksten ovanfor er henta frå Utdrag or altarboki, Kristiania 1920.


I 2006 brukte kyrkjelyder med nynorsk liturgi i hovudsak omsetjinga slik ho lyder på nr 950 i nynorskutgåva av Norsk Salmebok frå 1985.


Den norrøne teksten er henta frå Eskeland og Liestøl: Gammalnorsk, Oslo 1965. Den latinske teksten er henta frå Lov Herren Katolsk salmebok, Oslo 2000.



Kjelder |





  1. ↑ Matt. 6,9-13 ved bibel.no


  2. ↑ Luk. 11,2-4


  3. ↑ Frå Gudstenesteboka 2011 (PDF)









-

Popular posts from this blog

Olav Thon

Image
Olav Thon Fødd 29. juni 1923 Ål Yrke forretningsdrivande Olav Thon på Commons Olav Thon (fødd 29. juni 1923) er ein norsk, stort sett sjølvlært forretningsmann, fødd i Ål i Hallingdal, som har gjort store pengar på særleg kjøp, bygging og utvikling av fast eigedom, mellom anna kjøpesentre, hotell og restaurantar, i både Noreg og somme andre land. Han vart Ridder av 1. klasse av St. Olavs Orden i 2003, og er som ivrig friluftsmann æresmedlem i Den Norske Turistforening etter å ha ytt store økonomiske bidrag til foreininga sine hytter og ruter i fjellet. Han er kjend for alltid å gå med ei karakteristisk strikkelue. Olav Thon i samtale med Trond Helleland på sentralbanksjefens årstale i februar 2016 I ung alder reiste Olav Thon til Newcastle for å lære seg engelsk, og han var seinare ei tid i Sveits, der han gjorde forretningar i import og eksport. Deretter tok han til å kjøpe faste eigedomar i Noreg med stor økonomisk suksess, verksemda voks snøgt og v
Read more

Waikiki

Image
Denne artikkelen kan ha godt av ein språkvask , som reinskar opp målføringa og/eller innfører same språkstilen overalt. Denne artikkelen kan ha godt av ei opprydding for å nå ein høgare standard og/eller for å verta i tråd med standardoppsettet. Sjå korleis du redigerer ei side og stilmanualen for hjelp. Waikiki Land   USA Stat Hawaii Stad Honolulu Wikimedia Commons: Waikiki Utsyn over Waikiki Waikīkī er ein bydel i Honolulu, sør på øya Oahu, som er ei av Hawaii-øyane. Waikīkīstranda er ein av dei meste berømte strendene i verda. Waikīkī strekkjer seg langs stillehavskysten og har ei rekkje velrenommerte hotell. Bydelen er Hawaii-turismens høyborg. På Waikīkī Beach står ei statue av den lokale sportsstjerna Duka Kahanamoku. Kjelder | Denne artikkelen bygger på «Waikiki» frå Wikipedia på bokmål, den 4. november 2018. Denne artikkelen manglar kjelder eller referansar . Hjelp Wikipedia med å finna truverdige kjelder
Read more

Hudsonelva

Image
Hudson elv Land   USA Område New York Sideelvar Mohawk Lengd 507 km Middelvassføring 606 m³/s Munning Upper New York Bay i Atlanterhavet Elvene Hudson og Mohawk med nedbørsområdet markert med gult. Wikimedia Commons: Hudson River Hudsonelva ( Hudson River ) mohikansk Muh-he-kun-ne-tuk ) er ei elv i USA. Ho renn hovudsakleg gjennom delstaten New York, men markerer også ein del av grensa mellom New York og New Jersey. Hudsonelva har namn etter Henry Hudson, ein engelskmann som utforska elva i 1609. Hudsonelva sett frå Bear Mountain Bridge. Kjelda til elva er Tear-of-the-Clouds-sjøen i Adirondackfjella. Ved Albany renn Mohawk-elva saman med henne, og deretter renn ho nesten rett sørover til ho munnar ut i Atlanterhavet mellom Manhattan i New York og New Jersey. Eriekanalen, som blei opna den 26 oktober 1825, bind saman Hudsonelva og Eriesjøen, slik at byane ved Dei store sjøane fekk vasstilgang til A
Read more