Fdzfgy

Jødedommen

Skrifter

Tanákh

( Torá · Nebiím · Ketubím )

medrásj · Mekhiltá

Haggadá · siddúr

Talmúd

Misjná · Jerusjalmí

Bablí · Toseftá

Emunót vede‘ót

Misjné Torá

Moré nebukhím

Sjulḥán ‘arúkh · Mappá

Me‘ám lo‘éz

S. jesirá · Bahír · Zohar

Gudsteneste og bøn

Tempelet i Jerusalem

synagoge · minján

sjaḥarít · musáf

minḥá · ne‘ilá · ʿarbít

Modé aní · Sjemá‘

torálesing

kaddísj · ‘amidá

prestesigninga

‘alénu

kiddúsj · hammosí

b. hammazón

habdalá

Merkedagar

det jødiske året

pesah · ‘omer · sjabu‘ót

tisj‘á beáb · seliḥót

rosj hasjaná · kippúr

sukkót · sjeminí ‘aséret

simhat Torá · hanukká

tu bisjbát · purím

Livssyklus

berít milá

pidjón habbén

zebed habbát

bar miṣvá · bat miṣvá

bryllaup

Rituelle yrke

rabbinar · ḥazzán

daján · gabbáj

sofér · sjoḥét

Daglegliv

halakhá · bet din

mat · kasjrút  sjeḥitá

mikvé · tebilá · sjabbát

tallét · tefillín

Kulturell inndeling

sefardisk · askenasisk mizrahisk · jemenittisk

italkisk · romaniotisk Beta Esrael · Bene Israel cochini · b. Menasjé

Teologisk inndeling

samaritansk

karaittisk

rabbanittisk

ortodoks · ḥasidisk

konservativ · reform

rekonstruksjonistisk

renewal · humanistisk

Abrahamittiske rel.

Jødedom  kristendom

islam  bahá’í  sikhisme

Kaddísj (aram. קַדִּישׁ [qaddīš]) er namnet på ei lovprisingsbøn i jødedommen. Denne bøna, som i dei aller fleste jødiske meinigheiter blir lesen på arameisk, inneheld ikkje Guds Namn og inneheld vanlegvis ikkje noka eksplisitt forbøn for døde heller, men er mest vidkjend i sin funksjon som minnebøn i dag. Kaddísj blir berre lese i minján.

«Kaddísj le‘élla» = «Ḥaṣí kaddísj» |

«Kaddísj le‘élla» (sefardisk namn) eller «Hasí Kaddísj» (askenasisk namn) er kjernedelen av alle kaddísj-tekstar. Sagt utan tillegg er Kaddísj le‘élla bruka som avslutning på mindre delar av gudstenesta.

Tekst (sefardisk versjon frå Nederland) |

Leiaren seier:

יִתְגַּדַּל וְיִתְקַדַּשׁ שְׁמֵיהּ רַבָּא
(אָמֵן).
בְּעַלְמָא דִּי בְּרָא כִרְעוּתֵיהּ.
וְיַמְלִיךְ מַלְכוּתֵיהּ.
וְיַצְמַח פֻּרְקָנֵיהּ.
וִֽיקָרֵב מְשִׁיחֵיהּ
(אָמֵן).
בְּחַיֵּיכוֹן וּבְיֽוֹמֵיכוֹן
וּבְחַיֵּי דְכָל־בֵּית יִשְׂרָאֵל.
בַּֽעֲגָלָה וּבִזְמַן קָרִיב.
וְאִמְרוּ אָמֵן
(אָמֵן)׃.

[Jitgaddal vəjitqaddaš šəmēh rabbā (Āmēn!),
bə‘almā dī bərā khir‘ūtēh;
vəjamlīkh malkhūtēh, vəjaṣmàḥ purqānēh, vīqārēḇ Məšīḥēh (Āmēn!);
bəḥajjēkhōn uḇjōmēkhōn uḇḥajjē dəkhol-bēt Jisrā’ēl,
ba‘ăgālā uḇizman qārīḇ, və’imrū «āmén» (Āmēn!).]

(Stort og helga vere det store Namnet Hans (Amén!), i verda som Han skapte etter viljen Sin; og regjere riket Hans; og [lat ho] spire, frelsa Hans; og [lat han] nærme seg Masjíahen Hans (Amén!); — i liva dykkar og i dagane dykkar og i liva åt alt Jisraél — snarleg og i ei nær tid; og sei de «Amén»! (Amén) )

Meinigheita svarar:

יְהֵא שְׁמֵיהּ רַבָּא מְבָרַךְ.
לְעַלַּם לְעַלְמֵי עַלְמַיָּא יִתְבָּרַךְ.

[Jəhē šəmēh rabbā məbārakh, lə‘allam lə‘almē ‘almajjā jitbārakh;]

(Vere det store Namnet Hans signa;
i æva og i ævers æva vere det signa!)

(I nokre tradisjonar svarar leiaren «Amén» og tek opp att «Yehé Sjeméh ...» etter meinigheita.)

Leiaren fortset:

וְיִשְׁתַּבַּח וְיִתְפָּאַר וְיִתְרוֹמַם וְיִתְנַשֵּׂא
וְיִתְהַדַּר וְיִתְעַלֶּה וְיִתְהַלַּל שְׁמֵיהּ דְּקוּדְשָׁא.
בְּרִיךְ הוּא
(אָמֵן)
לְעֵֽילָּא (לְעֵֽילָּא) מִן כָּל בִּרְכָתָא
שִֽׁירָתָא תּוּשְׁבְּחָתָא וְנֶחָֽמָתָא דַּֽאֲמִירָן בְּעַלְמָא.
וְאִמְרוּ אָמֵן
(אָמֵן)׃.

[vəjištabbaḥ, vəjitpāar, vəjitrōmam, vəjitnassē, vəjithaddar, vəjit‘alle, vəjithallal Šəmēh dəQudšā;
bərīkh Hū (Āmēn!), lə‘ēllā (lə‘ēllā) min kāl birkhātā, šīrātā, tušbəḥātā, vəneḥāmātā,
da’ămīrān bə‘almā, və’imrū «āmēn» (Āmēn!).]

(— og prisa, og glorifisert, og gjort høgt, og løfta, og æra, og heva, og lovprist, Namnet åt den Heilage! Signa vere Han (Amén!), høgt som Han er over all signing, hymnar, lovprisingar og trøystar som blir sagde på jorda; og sei de «amen»! (Amén!) )

«Kaddísj Derabbanán» |

«Kaddísj Titkabbál» = «Kaddísj Sjalém» |

«Kaddísj Jehé sjelamá» = «Kaddísj jatóm» |

Denne jødedomsartikkelen er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.