Fdzfgy

Al-Qaryatayn
القريتين, Karyatayn
by
Land	Syria
Guvernement	Homs
Distrikt	Homs
Nahiyah	Al-Qaryatayn
Koordinatar	34°14′N 37°14′E
Folketal	14 208 (2004)
Tidssone	EET (UTC+3)
Wikimedia Commons: Al-Qaryatayn

Al-Qaryatayn (arabisk القريتين, òg skrive Karyatayn, Qaratin eller Cariatein) er ein by sentralt i Syria i Homs guvernement søraust for Homs. Han ligg i ein oase i Den syriske ørkenen. Av stader i nærleiken finn ein Tadmur (Palmyra) i nordaust, Furqlus i nord, al-Riqama og Dardaghan i nordvest, Mahin, Huwwarin og Sadad i vest, Qarah, Deir Atiyah og al-Nabk i sørvest og Jayrud i sør. Al-Qaryatayn tyder «dei to landsbyane».

I følgje Syrisk statistisk sentralbyrå, hadde al-Qaryatayn eit folketal på 14 208 i 2004. Han er det administrative senteret i al-Qaryatayn nahiyah («underdistrikt») som består av tre stader med eit samla folketal på 16 795 i 2004.^[1] Innbyggjarane er hovudsakleg sunni-muslimar og syrisk kristne.^[2]

Historie |

Antikken |

Det står fleire bygg frå gresk-romersk tid i al-Qaryatayn, mellom anna eit stort bad kalla Hamaam Balkis («Badet til Sheba»). Under Romarriket tente han som ein populær kurstad.^[3] Det finst òg fleire korintiske søyler og marmorornament frå denne tida, då den nærliggande byen Palmyra var ein storby i regionen.^[4] Før det islamske styret på 600-talet fvt., hadde ghassanidane eit militært anlegg i byen.^[5]

Islamsk tid |

Under den muslimske erobringa av Syria, stod innbyggjarane i al-Qaryatayn imot armeen til Khalid ibn al-Walid sommaren 634. Førstnemnte vart slått og styrkane til Khalid erobra byen og tok eit stort bytte frå byen før han heldt fram med å erobre andre byar i området.^[6] Under Abd al-Malik sitt styre over Umayyade-kalifatet (646–705), nytta sonen hans al-Walid I al-Qaryatayn i lag med dei nærliggande byane som base for operasjonane sine.^[7]Al-Walid II, som vart kjend for å vere ein korrupt kalif, heldt selskap ved Umayyade-palasset i al-Qaryatayn under den korte regjeringstida si mellom 743 og 744.^[8]

Seint i 1104 døydde seldsjukk-prinsen (emir) Suqman ibn Artuq i byen på veg til Damaskus etter å ha blitt kalla dit av herskaren i byen, Zahir ad-Din Tughtekin.^[9] Den arabiske geografen Yaqut al-Hamawi vitja al-Qaryatayn tidleg på 1200-talet og skildra han som «ein stor landsby som høyrer til Hims, og ein ørkenveg. Han ligg mellom Hims, Sukhnah, og Arak ... Han ligg to marsjar frå Tadmur [Palmyra].» Han noterte òg at alle innbyggjarane var kristne.^[10] Ein 10 000 mann stor brigade av mongolar raida byen og området kring i 1260. Seinare det året, tvang ein styrke mamelukkar leia av emir Salar ein tilbaketrekkande mongolsk styrke attende til al-Qaryatayn.^[11]

Osmansk styre |

På 1800-talet gjekk det nedover med økonomien til al-Qaryatayn, som var avhengig av kameltransporttenester, då nye transportmidlar kom til, særleg dampskip og tog. Dette førte til at langt færre pilegrimar på veg til Mekka drog forbi al-Qaryatayn.^[12] Midt på 1800-talet, under regjeringstida til den egyptiske guvernøren i Syria, Ibrahim Pasha, var al-Qaryatayn ein liten landsby med bustadhus bygd av gjørmesteinar.^[4] I 1850-pra vart al-Qaryatayn skildra som ein «stor landsby» der to tredjedelar av innbyggjarane var muslimar og resten kristne.^[13] Dei fleste kristne høyrte til jakobittiske (ortodoks) følgjarar som konverterte til katolisismen som ein del av ein veksande trend blant syriske kristne på den tida.^[14]

Under eit besøk i 1913 skildra den amerikanske turisten Lewis Gatson Leary al-Qaryatayn som ein «eldgamal» men no «ein skiten landsby».^[3] Tidleg på 1900-talet noterte den britiske forfattaren Gertrude Bell at den sterkaste «røvaren» i Syria på den tida, Fayyad Agha, hadde base i al-Qaryatayn.^[15]

Den syriske borgarkrigen |

I det meste av den syriske borgarkrigen, som byrja i mars 2011, var al-Qaryatayn relativt nøytral. Dei eldre i byen gjorde avtale med både regjeringsstyrkane og opprørarane om å halde seg borte frå kampane. Plasseringa er likevel strategisk fordi han ligg mellom nordlege og sørlege delar av landet. Al-Qaryatayn har tent som kanal for begge sider. Opprørarar har smuglar våpen frå nord til opprørarar i Damaskus, medan styresmaktene har nytta byen til å forsterke og sende nye forsyningar i nord og vest.^[16] Han har òg blitt nytta som ein korridor for avhopparar frå den syriske hæren.^[17]

Kjelder |