Tormod Torfæus
Multi tool use
Tormod Torfæus
|
|
| Fødd |
1636
Engey
|
| Død |
1719
|
| Yrke |
historikar
|
Tormod Torfæus på Commons
|
Tormod Torfæus (27. mai 1636–31. juli 1719), òg kjend som Þormóður Torfason, var ein islandsk-norsk historikar. Han levde heile sitt vaksne liv i Kopervik på Karmøy i Noreg.
Torfæus vart utnemnd til kongeleg historikar av kongedømet Danmark-Noreg. Torfæus gjorde mykje for å berga gamle manuskript frå mellomalderen og var ein av dei første historikarane i nyare tid. Han omsette fleire islandske tekstar til dansk og forfatta Historia Vinlandiœ Antiquœ (1705); Grœnlandia Antiqua ([706); og Historia Rerum Norvegicarum[1] (1711). Hans noregssoge på latin vart utgjeven i fire band og var den første omfattande presentasjonen av norsk historie sidan Snorre Sturlasson si Heimskringla på 1200-talet. Verket vart omsett til norsk og utgjeve på nytt i 2005.
Liv |
Tormod Torfæus vart fødd på Engey på Island i 1636 og vart utdanna på Københavns Universitet. I 1660 fekk han arbeid som kongeleg omsetjar av «islandske antiquiteter», det vil seia mellomaldermanuskript frå Island. I 1664 utnemnde kong Fredrik III av Danmark-Noreg han til ‘stiftamtskriver’ i dåverande Stavanger stift og i 1682 til kongeleg histograf for Noreg. I 1665 gifta han seg med den rike enkja Anna Stangeland frå Kopervik. Ho kom frå Stavanger og hadde eigedomar der. Dei fekk ikkje barn saman, men det er påstått at Torfæus hadde fleire etterkomarar utanom ekteskap.
Torfæus hadde eit hissig sinnelag. Etter eit forlis utanfor Skagen i Danmark i 1671 reiste han vidare til Samsø. Der kom han i krangel med ein annan gjest i eit vertshus og tok livet av han med ein kårde. For dette drapet fekk Torfæus ein dødsdom, men sidan det var gjort i sjølvforsvar, søkte han om nåde. Han fekk nåde av dansk Høgsterett. Torfæus engasjerte seg for andre menneske, og i 1680 berga han ei uskuldig norsk kvinne som var dømd til å verta brend som heks.
Referansar |
↑ Historia rerum Norvagicarum av Thormod Torfæus (latinsk tekst)
Bakgrunnsstoff |
- Jon Gunnar Jørgensen: Tormod Torfæus og det fantastiske i sagalitteraturen
- Torgrim Titlestad: Tormod Torfæus – biografisk portrett
- Tormod Torfæus stiftinga
- Kongegaven fra Universitet i Stavanger
Torfæus – drapsmann og Norges-historiker artikkel i Stavanger Aftenblad
- Fødsels- og dødsdato frå NBL-artikkel om Torfæus av Torgrim Titlestad.
| Autoritetsdata |
- WorldCat
- BIBSYS
- Norsk biografisk leksikon
- VIAF
- GND
- LCCN
- ISNI
- BNF
- BNF (data)
- LIBRIS
|
|
gpTebNXoG1myDZ6I
Popular posts from this blog
Olav Thon Fødd 29. juni 1923 Ål Yrke forretningsdrivande Olav Thon på Commons Olav Thon (fødd 29. juni 1923) er ein norsk, stort sett sjølvlært forretningsmann, fødd i Ål i Hallingdal, som har gjort store pengar på særleg kjøp, bygging og utvikling av fast eigedom, mellom anna kjøpesentre, hotell og restaurantar, i både Noreg og somme andre land. Han vart Ridder av 1. klasse av St. Olavs Orden i 2003, og er som ivrig friluftsmann æresmedlem i Den Norske Turistforening etter å ha ytt store økonomiske bidrag til foreininga sine hytter og ruter i fjellet. Han er kjend for alltid å gå med ei karakteristisk strikkelue. Olav Thon i samtale med Trond Helleland på sentralbanksjefens årstale i februar 2016 I ung alder reiste Olav Thon til Newcastle for å lære seg engelsk, og han var seinare ei tid i Sveits, der han gjorde forretningar i import og eksport. Deretter tok han til å kjøpe faste eigedomar i Noreg med stor økonomisk suksess, verksemda voks snøgt og v...
Denne artikkelen kan ha godt av ein språkvask , som reinskar opp målføringa og/eller innfører same språkstilen overalt. Denne artikkelen kan ha godt av ei opprydding for å nå ein høgare standard og/eller for å verta i tråd med standardoppsettet. Sjå korleis du redigerer ei side og stilmanualen for hjelp. Waikiki Land USA Stat Hawaii Stad Honolulu Wikimedia Commons: Waikiki Utsyn over Waikiki Waikīkī er ein bydel i Honolulu, sør på øya Oahu, som er ei av Hawaii-øyane. Waikīkīstranda er ein av dei meste berømte strendene i verda. Waikīkī strekkjer seg langs stillehavskysten og har ei rekkje velrenommerte hotell. Bydelen er Hawaii-turismens høyborg. På Waikīkī Beach står ei statue av den lokale sportsstjerna Duka Kahanamoku. Kjelder | Denne artikkelen bygger på «Waikiki» frå Wikipedia på bokmål, den 4. november 2018. Denne artikkelen manglar kjelder eller referansar . Hjelp Wikipedia med å finna truverdige kjelder...
40 Yttrium ← Zirkonium → Niob Ti ↑ Zr ↓ Hf Heile tabellen Generelle eigenskapar Namn, kjemisk symbol, atomnummer Zirkonium, Zr, 40 Kjemisk serie Transisjonsmetall Gruppe, periode, blokk 4, 5, d Tettleik, hardleik 6510 kg/m 3 , 5 (ikkje SI) Utsjånad Sølvkvit Atomeigenskapar Atommasse 91,224 u (ikkje SI) Atomradius (berekna) 155 (206) pm Kovalent radius 148 pm Ioneradius 72 pm (ladning: +4) van der Waals radius (?) pm Elektronkonfigurasjon [Kr]4d 2 5s 2 Elektron per energinivå 2, 8, 18, 10, 2 Oksidasjonstrinn (oksid) +4 (amfotært) Krystallstruktur Heksagonal Fysiske eigenskapar Tilstandsform Fast stoff Smeltepunkt 2125 K (1852°C) Kokepunkt 4650 K (4377°C) Molart volum 14,02 cm 3 /mol Fordampingsvarme 58,2 kJ/mol Smeltevarme 16,9 kJ/mol Damptrykk 0,00168 Pa ved 2125 K Ljodfart 3800 m/s ved 20 °C D...
