Dagliljeslekta









































Dagliljeslekta

RedDaylily.jpg

Systematikk

Rike:
Planteriket Plantae

Overrekkje:
Landplantar Embryophyta

Rekkje:
Karplantar Tracheophyta

Underrekkje:
Frøplantar Spermatophytina

Orden:
Aspargesordenen Asparagales

Familie:
Asfodillfamilien Xanthorrhoeaceae

Underfamilie:
Hemerocallidoideae

Slekt:
Dagliljeslekta Hemerocallis
L., 1753

Dagliljeslekta (Hemerocallis) er ei planteslekt i dagliljefamilien med om lag 15 artar frå Aust-Asia.


I Noreg har ein observert brun daglilje (Hemerocallis fulva) og gul daglilje (H. lilioasphodelus) i forvilla tilstand.[1]





Hemerocallis fulva, illustrasjon frå 1885




Innhaldsliste






  • 1 Bruk


  • 2 Artar


  • 3 Galleri


  • 4 Kjelder


  • 5 Bakgrunnsstoff





Bruk |


Blomane frå Hemerocallis citrina kan etast som matblomar, og blir brukt i kinesisk matlaging.[2] Dei blir selde ferske eller tørka i asiatiske marknader og butikkar som gum jum (kinesisk 金针, pinyin: jīn zhēn) eller gul blom-grønsak (黃花菜, huáng huā cài). Dei blir brukt i rettar som sterk og sur suppe, dagliljesuppe (金針花湯), Buddhas glede eller lo hon jai og moo shu-svin eller mù xū ròu.


Dagliljer er giftige for kattar, som kan døy av å eta dei. Kattar som har ete dagliljer kan som regel reddast av behandling om ho tek til før dei har utvikla nyresvikt.[3]



Artar |





Brun daglilje (Hemerocallis fulva)


World Checklist of Selected Plant Families godkjenner 19 artar (2014)[4]




  1. Hemerocallis citrina Baroni (syn. H. altissima Stout, H. coreana Nakai) - Kina, Japan, Korea, Russisk fjerne Austen


  2. Hemerocallis coreana Nakai - Japan, Korea, Shandong i Kina


  3. Hemerocallis darrowiana S.Y.Hu - Sakhalin i Russland


  4. Hemerocallis dumortieri E.Morren - Kina, Japan, Korea


  5. Hemerocallis esculenta Koidz. (syn. H. pedicellata Nakai) >) - Kina, Japan, Russisk fjerne Austen


  6. Hemerocallis forrestii Diels - Sichuan + Yunnan i Kina


  7. Hemerocallis fulva (L.) L. (H. sempervirens Araki, H. sendaica Ohwi og H. aurantiaca Baker er no rekna som variantar av denne arten – brun daglilje - Kina, Japan, Korea; forvilla i Europa, Nord-Amerika, New Zealand, Sør-Asia, rekna som invasiv nokre stader


  8. Hemerocallis hakuunensis Nakai (syn. H. micrantha Nakai) - Korea


  9. Hemerocallis hongdoensis M.G.Chung & S.S.Kang - Hongdo-øyane i Sør-Korea


  10. Hemerocallis lilioasphodelus L. (syn. H. flava (L.) L.) – gul daglilje - Kina, Mongolia, Russisk fjerne Austen, Siberia, Kasakhstan; forvilla i Europa og Nord-Amerika


  11. Hemerocallis littorea Makino - Korea, Japan


  12. Hemerocallis middendorffii Trautv. & C.A.Mey. (inkludererer H. exaltata Stout som H. m. var. exaltata) - Kina, Japan, Korea, Russisk fjerne Austen


  13. Hemerocallis minor Mill. (syn. H. sulphurea Nakai) - China, Mongolia, Korea, Russisk fjerne Austen, Sibir


  14. Hemerocallis multiflora Stout - Henan i Kina


  15. Hemerocallis nana W.W.Sm. & Forrest - Yunnan i Kina


  16. Hemerocallis plicata Stapf - Sichuan og Yunnan i Kina


  17. Hemerocallis taeanensis S.S.Kang & M.G.Chung - Korea


  18. Hemerocallis thunbergii Barr (syn. H. serotina Focke, H. vespertina Hara) - Japan


  19. Hemerocallis yezoensis H.Hara - Japan, Kurilane


To hybridar are er godkjende:[4]





  • Hemerocallis × exilis Satake = H. fulva var. angustifolia × H. thunbergii


  • Hemerocallis × fallaxlittoralis Konta & S.Matsumoto = H. littorea × H. thunbergii





Fleire hybridnamn finst i hagelitteratur, men er ikkje godkjende av World Checklist of Selected Plant Families. Desse omfattar:[4]





  • H. × hybrida


  • H. × ochroleuca


  • H. × stoutiana


  • H. × traubara, H. × traubiana


  • H. × washingtonia


  • H. × yeldara, H. × yeldiana




Galleri |






  • Hemerocallis altissima







  • Hemerocallis aurantiana







  • Hemerocallis citrina







  • Hemerocallis dumortieri







  • Hemerocallis dumortieri var. esculenta







  • Hemerocallis fulva







  • Hemerocallis hakuunensis







  • Hemerocalis lilioasphodelus







  • Hemerocallis littorea







  • Hemerocallis middendorfii







  • Hemerocallis minor







  • Hemerocallis thunbergii







  • Hemerocallis vespertina






Kjelder |




  1. ↑ «Slekt Hemerocallis L.», www.artsdatabanken.no (på bokmål), henta 2018-11-04 


  2. ↑ Hemerocallis citrina


  3. ↑ Fitzgerald, K.T. (2010). «Lily toxicity in the cat». Topics in Companion Animal Medicine 25 (4): 213–217. PMID 21147474. doi:10.1053/j.tcam.2010.09.006. 


  4. ↑ 4,04,14,2 World Checklist of Selected Plant Families, The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew, henta 19. juli 2014 



  • Denne artikkelen bygger på «Daylily» frå Wikipedia på engelsk, den 4. november 2018.



Bakgrunnsstoff |




Commons-logo.svg Commons har multimedia som gjeld: Dagliljeslekta




Wikispecies

Wikispecies har taksonomisk informasjon om Hemerocallis







Autoritetsdata


  • GND

  • Dyntaxa

  • ITIS

  • EOL



-

Popular posts from this blog

Olav Thon

Image
Olav Thon Fødd 29. juni 1923 Ål Yrke forretningsdrivande Olav Thon på Commons Olav Thon (fødd 29. juni 1923) er ein norsk, stort sett sjølvlært forretningsmann, fødd i Ål i Hallingdal, som har gjort store pengar på særleg kjøp, bygging og utvikling av fast eigedom, mellom anna kjøpesentre, hotell og restaurantar, i både Noreg og somme andre land. Han vart Ridder av 1. klasse av St. Olavs Orden i 2003, og er som ivrig friluftsmann æresmedlem i Den Norske Turistforening etter å ha ytt store økonomiske bidrag til foreininga sine hytter og ruter i fjellet. Han er kjend for alltid å gå med ei karakteristisk strikkelue. Olav Thon i samtale med Trond Helleland på sentralbanksjefens årstale i februar 2016 I ung alder reiste Olav Thon til Newcastle for å lære seg engelsk, og han var seinare ei tid i Sveits, der han gjorde forretningar i import og eksport. Deretter tok han til å kjøpe faste eigedomar i Noreg med stor økonomisk suksess, verksemda voks snøgt og v...
Read more

Waikiki

Image
Denne artikkelen kan ha godt av ein språkvask , som reinskar opp målføringa og/eller innfører same språkstilen overalt. Denne artikkelen kan ha godt av ei opprydding for å nå ein høgare standard og/eller for å verta i tråd med standardoppsettet. Sjå korleis du redigerer ei side og stilmanualen for hjelp. Waikiki Land   USA Stat Hawaii Stad Honolulu Wikimedia Commons: Waikiki Utsyn over Waikiki Waikīkī er ein bydel i Honolulu, sør på øya Oahu, som er ei av Hawaii-øyane. Waikīkīstranda er ein av dei meste berømte strendene i verda. Waikīkī strekkjer seg langs stillehavskysten og har ei rekkje velrenommerte hotell. Bydelen er Hawaii-turismens høyborg. På Waikīkī Beach står ei statue av den lokale sportsstjerna Duka Kahanamoku. Kjelder | Denne artikkelen bygger på «Waikiki» frå Wikipedia på bokmål, den 4. november 2018. Denne artikkelen manglar kjelder eller referansar . Hjelp Wikipedia med å finna truverdige kjelder...
Read more

Tårekanal

Image
Tåreapparatet ( a ) Tårekjertel ( b ) Øvre tårepunkt ( c ) Øvre tårekanalikkel ( d ) Tåresekk ( e ) Nedre tårepunkt ( f ) Nedre tårekanalikkel ( g ) Tårekanal Tårekanalen eller nase-tårekanalen (av latin ductus nasolacrimalis ) er ein ductus som frakter overflødige tårer frå tåresekken til nasehola. Opninga inn mot nedre nasegang er delvis tildekt av ei ufullstendig slimhinnefold kalla Hasners ventil. Overflødige tårer strøymer gjennom tårekanalen og trekker inn i nedre nasegang. Dette er grunnen til at ein kan få rennande nase når ein gret, og at ein somme gonger kan kjenne saltsmaken av tårer i munnen. Både tårekanalen og tåresekken er tekt med fleirlaga sylinderepitel som inneheld slimproduserande begerceller, og er begge omgjevne av bindevev. Dakryostenose (tårekanalstenose) er ei innsnevring av tårekanalen som fører til epifora, ei overflod av tårer. Medfødd dakryostenose kan føra til cystisk utviding av tårekanalen ved at det dannast ein dakryocystocele. Personar m...
Read more