Ulven
Ulven | |
---|---|
Latinsk namn | Lupus |
Forkorting | Lup |
Genitivsform | Lupi |
Symbologi | Frå arabarane som kalla han Al fahd (panteren) |
Rektasensjon | 15 h |
Deklinasjon | −43° |
Areal | 334 kvadratgrader nr. 46 av stjernebilda |
Stjerner sterkare enn mag. 3 | 3 |
Sterkaste stjerne | α Lupi (2,3. mag.) |
Meteorsvermar | |
Tilgrensande stjernebilde |
|
Synleg mellom breiddegradane +35° og −90° | |
Ulven (frå latin Lupus) er eit stjernebilde på den sørlege himmelhalvkula. Ulven var eit av dei 48 stjernebileta som astronomen Klaudios Ptolemaios skreiv ned på 100-talet og er i dag eit av dei 88 moderne stjernebileta. Det ligg mellom Kentauren og Skorpionen.
Innhaldsliste
1 Kjende objekt
1.1 Stjerner
1.2 Djupromsobjekt
2 Kjelder
3 Bakgrunnsstoff
Kjende objekt |
Stjerner |
Ulven har kring 30 stjerner av 2. og 3. storleiksklasse og 70 som er større enn sjette, mellom anna fleire dobbeltstjerne eller multippelstjerner.
Dei fleste av dei mest lyssterke stjernene i Ulven er massive medlem r av den nærmaste OB-assosiasjonen, Skorpionen-Kentauren.[1]
Djupromsobjekt |
Mot nord i stjernebiletet ligg kulehopane NGC 5824 og NGC 5986, og i nærleiken den mørke stjernetåka B 228. I sør ligg to opne hopar, NGC 5822 og NGC 5749, i tillegg til kulehopen NGC 5927 ved austgrensa til Vinkelhaken. På vestresida er to spiralgalaksar og Wolf-Rayet-tåka IC 4406, med somme av dei varmaste stjernene ein kjenner til. IC 4406, òg kalla Netthinnetåka, er ei synliderforma stjernetåke kring 5 000 lysår unna. Ho har støvgater som går gjennom sentrum.[2] Ei anna planetarisk tåke, NGC 5882, ligg mot midten av stjernebiletet. Eksoplaneten Lupus-TR-3b ligg i dette stjernebilete. Den historiske supernovaen SN 1006 skal i følgje forskjellige kjelder ha skjedd 30. april til 1. mai 1006 i stjernebilete.
Kjelder |
Denne artikkelen bygger på «Lupus (constellation)» frå Wikipedia på engelsk, den 13. juli 2016.
- Wikipedia på engelsk oppgav desse kjeldene:
Dalrymple, Les (Mai 2013). «Exploring the M83 Galaxy Group». Sky & Telescope.
- Ian Ridpath and Wil Tirion (2007). Stars and Planets Guide, Collins, London. ISBN 978-0-00-725120-9. Princeton University Press, Princeton. ISBN 978-0-691-13556-4.
↑ Preibisch, T., Mamajek, E.; Mamajek (2008). «The Nearest OB Association: Scorpius-Centaurus (Sco OB2)». Handbook of Star-Forming Regions 2: 0. Bibcode:2008hsf2.book..235P Check|bibcode=
value (hjelp). arXiv:0809.0407. CS1 maint: Multiple names: authors list (link)
↑ Wilkins, Jamie; Dunn, Robert (2006). 3,0 Astronomical Objects: A Visual Reference to the Universe (1st utg.). Buffalo, New York: Firefly Books. ISBN 978-1-55407-175-3.|access-date=
requires|url=
(hjelp)
Bakgrunnsstoff |
Commons har multimedia som gjeld: Ulven
- Star Tales – Lupus
- Lupus på Constellation Guide
Stjerner i Ulven | |
---|---|
Bayer | α · β · γ · δ · ε · ζ · η · θ · ι · κ1 · κ2 · λ · μ · ν1 · ν2 · ξ1 · ξ2 · ο · π · ρ · σ · τ1 · τ2 · υ · φ1 · φ2 · χ · ψ1 · ψ2 · ω |
Flamsteed | 1 · 2 |
Variabel | RU · RY · BR · EX · FT · FW · GG · GM · GQ · HR · HX · HZ · IM · KT · NY · NZ |
HR | 5362 · 5364 · 5377 · 5380 · 5401 · 5412 · 5413 · 5426 · 5427 · 5444 · 5450 · 5457 · 5458 · 5494 · 5495 · 5498 · 5509 · 5556 · 5559 · 5566 · 5580 · 5595 · 5607 · 5615 · 5617 · 5625 · 5636 · 5637 · 5642 · 5650 · 5651 · 5653 · 5663 · 5667 · 5668 · 5682 · 5688 · 5689 · 5696 · 5724 · 5736 · 5738 · 5742 · 5751 · 5753 · 5767 · 5773 · 5784 · 5790 · 5807 · 5821 · 5822 · 5825 · 5837 · 5846 · 5860 · 5862 · 5864 · 5893 · 5916 · 5918 · 5923 · 5929 · 5935 · 5943 · 5952 · 5956 · 5967 · 5970 · 5974 · 5975 · 5991 |
HD | 125809 · 126093 · 126525 · 126759 · 128154 · 129624 · 133399 · 133469 · 133518 · 135430 · 135468 · 136607 · 137785 · 137919 · 138395 · 142527 |
Gliese | Gliese 588 |
Andre | He 2-113 · HIP 70849 · IRAS 15194-5115 · Lupus-TR-3 · SAO 206462 · SSSPM J1549-3544 · 4U 1543-47 |
Liste |
Dei 88 moderne stjernebilda | |
---|---|
Akterstamnen · Alteret · Andromeda · Begeret · Berenikes hår · Bildehoggaren · Bjørnepassaren · Bordet · Delfinen · Den sørlege fisken · Den sørlege vasslangen · Det sørlege triangelet · Draken · Dua · Einhyrningen · Fiskane · Floda · Fluga · Flygefisken · Folen · Føniks · Gaupa · Gravstikka (Meiselen) · Gullfisken · Haren · Herkules · Indianaren · Jakthundane · Jomfrua · Kameleonen · Kassiopeia · Kefeus · Kentauren · Kjølen · Kompasset · Krepsen · Kusken · Kvalfisken · Luftpumpa · Lyra · Løva · Mikroskopet · Nettet · Den nordlege krona · Oktanten · Orion · Paradisfuglen · Passaren · Pegasus · Persevs · Pila · Påfuglen · Ramnen · Reven · Seglet · Sekstanten · Sjiraffen · Skjoldet · Skorpionen · Skytten · Slangeberaren · Slangen · Smelteomnen · Staffeliet · Steinbukken · Den store bjørnen · Den store hunden · Svana · Sørkrossen · Den sørlege krona · Teleskopet · Trana · Triangelet · Tukanen · Tvillingane · Tyren · Ulven · Uret · Vasslangen · Vassmannen · Vekta · Vêren · Den vesle bjørnen · Den vesle hunden · Den vesle løva · Vinkelhaken · Øgla · Ørna |
Koordinatar: 15h 18m 00s, −45° 00′ 00″