President i Finland







Sauli Niinistö, president i Finland sidan 2012.


Presidenten i Finland er vald av det finske folket. Han eller ho styrer utanrikspolitikk i Finland og er øvstekommanderande over det finske forsvaret. Presidenten utnemner også dei øvste embetsmennene og dommarane i høgsterett.


Det er forventa at presidenten i republikken skal fungere som ein meglar og formidlar mellom partia. Trass i dette er det døme på at nokre finske presidentar har brukt stillinga si til å fremje posisjonen til sitt eige parti.


Republikkens president blir vald i direkte val i to omgangar med seks års mellomrom. Viss ein av kandidatane får over halvparten av røystene i første omgang blir han eller ho vald til president direkte. Viss det ikkje er tilfelle går dei to kandidatane med flest røyster attom seg til ein andre valomgang, der den som får flest røyster vinn.


Tidlegare vart presidenten vald etter eit valmannssystem. Dei røysteføre valde valmenn etter forholdstalsmetoden (den såkalla d'Hondt-metoden), og deretter valde valmennene president etter eit relativt komplisert system.


Etter at Mauno Koivisto sin presidentperiode var over i 1994 vart talet på valperiodar presidenten kan sitje avgrensa til to. Bakgrunnen for endringa var at Urho Kekkonen hadde vore president i over 25 år, noko som hadde først til at presidentens stilling etter manges meining hadde vorte for sentral.


Etter den gamle finske grunnlova (1919-2000) utnemnde også republikkens president personen som skulle danne regjering (i praksis statsministaren), og han kunne oppløyse parlamentet og skrive ut nyval. Etter den nye grunnlova (i kraft frå og med 1. mars 2000) kan presidenten ikkje lenger bestemme desse spørsmåla aleine.


Den finske presidenten har tenestebustad i Helsingfors, på Talludden i Mejlans. Sommarbustaden er Guldstranden (Kultaranta) i Nådendal.



Presidentar av Den finske republikkens |




  1. Kaarlo Juho Ståhlberg (1865-1952), president 1919-1925


  2. Lauri Kristian Relander (1883-1942), president 1925-1931


  3. Pehr Evind Svinhufvud (1861-1944), president 1931-1937


  4. Kyösti Kallio (1873-1940), president 1937-1940


  5. Risto Heikki Ryti (1889-1956), president 1940-1944


  6. Carl Gustaf Emil Mannerheim (1867-1951), president 1944-1946


  7. Juho Kusti Paasikivi (1870-1956), president 1946-1956


  8. Urho Kaleva Kekkonen (1900-1986), president 1956-1981


  9. Mauno Henrik Koivisto (fødd 1923), president 1981-1994


  10. Martti Oiva Kalevi Ahtisaari (fødd 1937), president 1994-2000


  11. Tarja Kaarina Halonen (fødd 1943), president 2000-2012


  12. Sauli Väinämö Niinistö (fødd 1948), president (2012-)


Dei følgjande presidentvala har av ulike grunnar vorte gjennomført på måtar som skil dei frå andre presidentval: Ved det første presidentvalet i 1919 var det parlamentet som valde president (Ståhlberg), det same gjorde det etter at Mannerheim gjekk av i 1946 (Paasikivi). I presidentvala under Den andre verdskrigen, 1940 (Ryti, berre for tre år) og 1943 (Ryti) fungerte valmennene som hadde blitt valde i 1937. Etter at Risto Ryti gjekk av i 1944 vart marskalk Mannerheim utnemnd til president ved lov, og i 1973 vart Urho Kekkonen sin presidentperiode forlenga for fire år (1974-78) med hjelp av ein unntakslov.


























Etter at presidentperioden er over får den tidlegare presidenten tittelen «president», og dette heidersnamnet har han eller ho rett til å bere livet ut.



Bakgrunnsstoff |


  • Offisiell nettstad



-

Popular posts from this blog

Olav Thon

Image
Olav Thon Fødd 29. juni 1923 Ål Yrke forretningsdrivande Olav Thon på Commons Olav Thon (fødd 29. juni 1923) er ein norsk, stort sett sjølvlært forretningsmann, fødd i Ål i Hallingdal, som har gjort store pengar på særleg kjøp, bygging og utvikling av fast eigedom, mellom anna kjøpesentre, hotell og restaurantar, i både Noreg og somme andre land. Han vart Ridder av 1. klasse av St. Olavs Orden i 2003, og er som ivrig friluftsmann æresmedlem i Den Norske Turistforening etter å ha ytt store økonomiske bidrag til foreininga sine hytter og ruter i fjellet. Han er kjend for alltid å gå med ei karakteristisk strikkelue. Olav Thon i samtale med Trond Helleland på sentralbanksjefens årstale i februar 2016 I ung alder reiste Olav Thon til Newcastle for å lære seg engelsk, og han var seinare ei tid i Sveits, der han gjorde forretningar i import og eksport. Deretter tok han til å kjøpe faste eigedomar i Noreg med stor økonomisk suksess, verksemda voks snøgt og v...
Read more

Waikiki

Image
Denne artikkelen kan ha godt av ein språkvask , som reinskar opp målføringa og/eller innfører same språkstilen overalt. Denne artikkelen kan ha godt av ei opprydding for å nå ein høgare standard og/eller for å verta i tråd med standardoppsettet. Sjå korleis du redigerer ei side og stilmanualen for hjelp. Waikiki Land   USA Stat Hawaii Stad Honolulu Wikimedia Commons: Waikiki Utsyn over Waikiki Waikīkī er ein bydel i Honolulu, sør på øya Oahu, som er ei av Hawaii-øyane. Waikīkīstranda er ein av dei meste berømte strendene i verda. Waikīkī strekkjer seg langs stillehavskysten og har ei rekkje velrenommerte hotell. Bydelen er Hawaii-turismens høyborg. På Waikīkī Beach står ei statue av den lokale sportsstjerna Duka Kahanamoku. Kjelder | Denne artikkelen bygger på «Waikiki» frå Wikipedia på bokmål, den 4. november 2018. Denne artikkelen manglar kjelder eller referansar . Hjelp Wikipedia med å finna truverdige kjelder...
Read more

Tårekanal

Image
Tåreapparatet ( a ) Tårekjertel ( b ) Øvre tårepunkt ( c ) Øvre tårekanalikkel ( d ) Tåresekk ( e ) Nedre tårepunkt ( f ) Nedre tårekanalikkel ( g ) Tårekanal Tårekanalen eller nase-tårekanalen (av latin ductus nasolacrimalis ) er ein ductus som frakter overflødige tårer frå tåresekken til nasehola. Opninga inn mot nedre nasegang er delvis tildekt av ei ufullstendig slimhinnefold kalla Hasners ventil. Overflødige tårer strøymer gjennom tårekanalen og trekker inn i nedre nasegang. Dette er grunnen til at ein kan få rennande nase når ein gret, og at ein somme gonger kan kjenne saltsmaken av tårer i munnen. Både tårekanalen og tåresekken er tekt med fleirlaga sylinderepitel som inneheld slimproduserande begerceller, og er begge omgjevne av bindevev. Dakryostenose (tårekanalstenose) er ei innsnevring av tårekanalen som fører til epifora, ei overflod av tårer. Medfødd dakryostenose kan føra til cystisk utviding av tårekanalen ved at det dannast ein dakryocystocele. Personar m...
Read more