Fdzfgy

Eit høgdepunkt under den heroiske tidsalder for antarktisutforsking: Roald Amundsen og mennene hans heisar det norske flagget på Sørpolen i desember 1911.

Den heroiske alderen for antarktiskutforsking skildrar ein epoke som strekte seg frå slutten av 1800-talet til tidleg 1920-talet.^[1] Gjennom denne 25-årsperioden vart det antarktiske kontinentet fokuset for ein internasjonal innsats som resulterte i vitskapleg og geografisk utforsking, og seksten store ekspedisjonar vart sett i gang frå åtte ulike land.^[2] Felles for desse ekspedisjonane var avgrensinga på tilgjengelege ressursar før framsteg i transport- og kommunikasjonsteknologien revolusjonerte arbeidet under utforskinga.^[3][4] Dette tydde at kvar ekspedisjon vart ein bragd av uthald som testa dei personlege fysiske og mentale grensene, og nokre gonger utover. Det «heroiske» merket, tilkjent seinare, anerkjende motgangen som måtte overvinnast av desse pionerane. Mange overlevde ikkje denne røynsla, og 17 medlemmar omkom i løpet av denne perioden.

I løpet av desse ekspedisjonane vart både den geografiske og magnetiske Sørpolen nådd.^[5] Det å vere først til Sørpolen var eit primært mål i nokre av ekspedisjonane, og var den einaste grunngjevinga for Roald Amundsen sitt vågestykke. Men dette var ikkje det einaste aspektet av polarforsking på denne tida; andre ekspedisjonar jobba med definerte mål i ulike område av kontinentet. Som eit resultat av all denne aktiviteten vart store delar av kystlinja til kontinentet oppdaga og kartlagt, og store delar av innhaldet vart utforska. Ekspedisjonane genererte òg store mengder vitskaplege data og prøver over eit breitt spekter av vitskaplege område. Eksaminasjonen og analysane heldt dei vitskaplege miljøa i verda oppteke i fleire tiår.^[6]

Opphav |

Sir John Murray

Den opphavlege drivkrafta for den heroiske tidsalderen for antarktiskutforsking kom frå eit foredrag i Royal Geographical Society i London i 1893. Foredraget vart halde av professor John Murray frå Challengerekspedisjonen, som hadde seglt til antarktiske farvatn i 1872–76, og han foreslo at ein ny antarktisk ekspedisjon burde organiserast for å «løyse dei uteståande geografiske spurnadane som framleis låg i sør».^[7] I august 1895 vedtok den sjette internasjonale geografiske kongressen i London ein generell resolusjon, og oppfordra vitskaplege samfunn over heile verda til å promotere «saka» antarktiske ekspedisjonar «på den måten som synest dei mest effektive».^[8]
Slikt arbeid ville «bringe tillegg til nesten alle greiner av vitskapen».^[8] Kongressen hadde vorte adressert av nordmannen Carsten Borchgrevink som nyleg hadde returnert frå ein kvalfangstekspedisjon, og der han hadde vore ein av dei første til å setje føtene på det antarktiske fastlandet. Gjennom denne adresseringen skisserte Borchgrevink planar for ein fullskala banebrytande antarktisk ekspedisjon, som skulle vere basert i Cape Adare.^[9]

Den heroiske tidsalderen vart likevel sett i gang av ein ekspedisjon lansert av den belgiske geografiske samskipnaden i 1897, og Borchgrevink følgde eitt år seinare med ein privat sponsa ekspedisjon..^[10][11]

Nemninga «heroisk tidsalder» kom seinare; omgrepet er ikkje brukt i nokre av dei tidlege ekspedisjonane sine utreiingar eller memoarar, heller ikkje i biografiar om polare skikkelsar som dukka opp i 1920- og 1930-åra. Det er ikkje klårt når omgrepet vart oppfunnen eller teke i bruk generelt; det vart brukt i mars 1956 av den britiske oppdagingsreisande Duncan Cares, som skreiv i The Times. Då han skildra den første kryssinga av Sør-Georgia i 1916, skreiv han om «tre menn frå den heroiske tidsalderen for antarktiskutforsking, med 50 fot med tau mellom seg, og ei snekkers skarøks».^[12]

Ekspedisjonar under den heroiske tidsalderen for antarktiskutforsking, 1897–1922 |

Merknader

1. Samandraga i tabellen inkluderer ikkje det vitskaplege arbeidet som vart utført av desse ekspedisjonane, som kvar førte tilbake funn og prøver over eit breitt spekter av fagområda.


2. Tabellen inkluderer ikkje dei mange kvalfangstekspedisjonane som fann stad i denne perioden, eller subantarktiske ekspedisjonar som til dømes den til Carl Chun i 1898–99, som ikkje passerte den antarktiske sirkelen. ^[13]
   

Den avbrotne Cope-ekspedisjonen i 1920–22, som kollapsa gjennom manglande finansiering, er òg utelate, sjølv om to menn var vart sett i land frå ein norsk kvalfangar og var eit år på den antarktiske halvøya.^[14]

1. † syner til at leiaren omkom under ekspedisjonen.

Tidspunkt	Land	Ekspedisjonsnamn	Skip	Leiar	Oppsummering	Referansar
1897–99	Belgia	Belgica-ekspedisjonen	«Belgica»	Adrien de Gerlache	Dette var den første ekspedisjonen som overvintra innanfor den antarktiske sirkelen, etter at skipet sette seg fast i Bellingshausenhavet. Ekspedisjonen samla dei første årlege syklusane av antarktiske observasjonar. Dei nådde òg 71°30'S, og oppdaga Gerlachesundet.	[15][16][17]
1898–1900	Storbritannia	Southern Cross-ekspedisjonen	«Southern Cross»	Carsten Borchgrevink	Den første ekspedisjonen som overvintra på det antarktiske fastlandet (Cape Adare) og den første til å ta i bruk hundar og sledar. Ekspedisjonen utførte den første klatringa av Great Ice Barrier,[18] og sette ein Farthest South-rekord ved 78°30'S. Den magnetiske Sørpolen vart òg kalkulert.	[19][20][21]
1901–04	Storbritannia	Discovery-ekspedisjonen	«Discovery» «Morning» (frigjeringsskip) «Terra Nova» (frigjeringsskip)	Robert Falcon Scott	Gjennomførte den første oppstiginga av dei vestlege fjella i Victoria Land, og oppdaga polarplatået. Den sørlege ferda setje ein ny Farthest South-rekord ved 82°17'S.[22] Mange andre geografiske eigenskapar vart kartlagt og namngjevne. Dette var den første av mange ekspedisjonar med base i McMurdo Sound.	[23][24][25]
1901–03	Tyskland	Gauss-ekspedisjonen	«Gauss»	Erich von Drygalski	Den første ekspedisjonen til å undersøkja det austlege Antarktis. Dei oppdaga kysten av Keisar Wilhelm II Land, og Gaussberg. Skipet til ekspedisjonen vart fanga i isen og hindra meir omfattande undersøkingar.	[26][27][28]
1901–03	Sverige	Den svenske antarktisekspedisjonen	«Antarctic»	Otto Nordenskjöld	Denne ekspedisjonen arbeidde i dei austlege kystområda av Graham Land. Dei vart liggjande vêrfast på Snow Hill Island og Paulet Island i Weddellhavet etter senkinga av skipa til ekspedisjonen. Dei vart redda av det argentinske marinefartøyet «Uruguay».	[29][30][31]
1902–04	Storbritannia	Scotia-ekspedisjonen	«Scotia»	William Speirs Bruce	Den permanente vêrstasjonen Orcadas i Sør-Orknøyane vart etablert. Wedellhavet vart passert til 74°01'S, og kysten av Coats Land vart oppdaga ved å definere dei austlege grensene til sjøen.	[32][33]
1903–05	Frankrike	Charcots første ekspedisjon	«Français»	Jean-Baptiste Charcot	Opphavleg meint som ein frigjeringsekspedisjon for den stranda gruppa til Nordenskjöld. Det viktigaste arbeidet ved denne ekspedisjonen var kartlegging og grafisk framstilling av øyar og den vestlege kysten av Graham Land, på Den antarktiske halvøya. Ein del av kysten vart utforska og oppkalt Loubetkysten etter Frankrikes president.	[34][35][36]
1907–09	Storbritannia	Nimrod-ekspedisjonen	«Nimrod»	Ernest Shackleton	Den første ekspedisjonen leia av Shackleton. Basert i McMurdo Sound vart dette ein pioner for Beardmorebreruta til Sørpolen. Den sørlege reisa nådde 88°23'S, ein ny «Farthest South»-rekord 97 nautiske mil frå Sørpolen. Den nordlege gruppa nådde lokaliseringa til den magnetiske Sørpolen.	[37][38][39]
1908–10	Frankrike	Charcots andre ekspedisjon	«Pourquoi-Pas?»	Jean-Baptiste Charcot	Denne ekspedisjonen fortsette arbeidet til den tidlegare franske ekspedisjonen med ei generell utforsking av Bellinghausenhavet og oppdaginga av øyar og andre førekomstar, inkludert Marguerite Bay, Charcot Island, Renaud Island, Mikkelsen Bay og Rothschild Island.	[34][36][40]
1910–12	Japan	Den japanske antarktisekspedisjonen	«Kainan Maru»	Nobu Shirase	Den første ikkje-europeiske ekspedisjonen gjennomførte ei utforsking av kysten ved King Edward VII Land, og undersøkte den austlege delen av Rossbarrieren. Gruppa nådde 80°5'S.	[41][42]
1910–12	Noreg	Fram-ekspedisjonen	«Fram»	Roald Amundsen	Først til Sørpolen: Amundsen sette opp leir på Rossbarrieren, ved Hvalbukta. Han oppdaga ei ny rute til polarplatået, via Axel Heibergbreen. Ei gruppe på fem, leia av Amundsen, nådde Sørpolen via denne ruta 14. desember 1911.	[43][44][45]
1910–13	Storbritannia	Terra Nova-ekspedisjonen	«Terra Nova»	Robert Falcon Scott†	Scotts siste ekspedisjonen hadde, som den første ekspedisjonen, base i McMurdo Sound. Scott og fire følgjesveinar nådde Sørpolen via Beardmoreruta 17. januar 1912, 33 dagar etter Amundsen. Alle fem døydde på heimvegen på grunn av ein kombinasjon av svolt og kulde.	[46][47][48]
1911–13	Tyskland	Den andre tyske antarktisekspedisjonen	«Deutschland»	Wilhelm Filchner	Målet var den første kryssinga av Antarktis. Ekspedisjonen gjorde den sørlegaste passeringen av Weddellhavet til dags dato, og nådde 77°45'S. Dei oppdaga Luitpoldkysten, Filchner-Ronneisen og Vahselbukta. Dei klarte å etablere ein landbase for å førebu den transkontinentale marsjen, og etter ei lang drift i pakkisen ved Weddellhavet returnerte dei til Sør-Georgia.	[31][49][50]
1911–14	Australia	Den australasiatiske antarktisekspedisjonen	«Aurora»	Douglas Mawson	Ekspedisjonen konsentrerte seg om strekninga av den antarktiske kysten mellom Cape Adare og Gauss Mountain, og gjennomførte kartlegging og undersøkingar på kyst- og innlandsterritorium. Funn inkluderte Samveldebukta, Ninnisbreen, Mertzbreen og Queen Mary Land.	[51][52][53]
1914–17	Storbritannia	Endurance-ekspedisjonen	«Endurance»	Ernest Shackleton	Endå eit transkontinentalt kryssingsforsøk. Dei mislukkast i å setje i land kystgruppa ved Weddellhavet etter at «Endurance» vart fanga og knust i isen. Ekspedisjonen redda seg sjølv etter ei rekkje operasjonar, mellom anna ei lang drift på eit isflak, Shackleton si ferd i open livbåt, og den første kryssinga av Sør-Georgia.	[54][55]
1914–17	Storbritannia	Rosshavsgruppa Til støtte for Endurance-ekspedisjonen	«Aurora»	Aeneas Mackintosh †	Målet var å leggje opp depot over Rossbarrieren for å forsyne gruppa som kryssa frå Weddellhavet. Alle naudsynte depot vart lagt ut, men i prosessen omkom tre menn, mellom dei leiaren Mackintosh.	[56]
1921–22	Storbritannia	Shackleton–Rowett-ekspedisjonen	«Quest»	Ernest Shackleton †	Vagt definerte mål inkluderte kartlegging av kysten, ei mogleg kontinental jordomsegling, etterforsking av sub-antarktiske øyar, og oseanografisk arbeid. Etter Shackleton døydde 5. januar 1922 fullførte «Quest» eit forkorta program før dei reiste heimover.	[57][58]

Dødsfall på ekspedisjonar under den heroiske tidsalderen |

Minst tjue menn døydde under antarktiske ekspedisjonar i løpet av den heroiske tidsalderen. Av desse døydde fire av sjukdomar som ikkje var relatert til deira antarktiske ekspedisjonar, og to døydde etter ulukker på New Zealand. Dei attverande omkom under tenesta på eller nær det antarktiske kontinentet.

Ekspedisjon	Namn	Land	Dødsdato	Dødsstad	Årsak	Referansar
Belgica-ekspedisjonen	Carl August Wiencke	Noreg	22. januar 1898	Bransfieldstredet	Drukning	[59]
	Émile Danco	Belgia	5. juni 1899	Bellingshausenhavet	Hjartesvikt, truleg av skjørbuk	[60]
Southern Cross-ekspedisjonen	Nicolai Hanson	Noreg	14. oktober 1899	Kapp Adare, Antarktis	Tarminfeksjon	[61]
Discovery-ekspedisjonen	Charles Bonnor	Storbritannia	2. desember 1901	Lyttelton Harbour, New Zealand	Fall ned frå skipsmasta.	[62][63]
	George Vince	Storbritannia	11. mars 1902	Ross Island, Antarktis	Gled over isstup
Den svenske antarktisekspedisjonen	Ole Christian Wennersgaard	Noreg	7. juni 1903	Pauletøya	Hjertefeil	[64]
Scotia-ekspedisjonen	Allan Ramsey	Storbritannia	6. august 1903	Sør-Orknøyane	Hjerteinfarkt	[65]
Terra Nova-ekspedisjonen	Edgar Evans	Storbritannia	18. februar 1912	Beardmorebreen, Antarktis	Kulde og svolt	[66][67] [68][69] [70]
	Lawrence Oats	Storbritannia	17. mars 1912	Rossbarrieren, Antarktis	Kulde og svolt
	Robert Falcon Scott	Storbritannia	29. mars 1912	Rossbarrieren, Antarktis	Kulde og svolt
	Edward Wilson	Storbritannia	29. mars 1912	Rossbarrieren, Antarktis	Kulde og svolt
	Henry Bowers	Storbritannia	29. mars 1912	Rossbarrieren, Antarktis	Kulde og svolt
	Robert Brissenden	Storbritannia	17. august 1912	Admiralty Bay, New Zealand	Drukning
Den andre tyske antarktisekspedisjonen	Richard Vahsel	Tyskland Tyskland	8. august 1912	Weddellhavet	Syfilis	[50][71][72]
Den australasiatiske antarktisekspedisjonen	Belgrave Ninnis	Storbritannia	14. desember 1912	King George V Land, Antarktis	Fall ned i ein sprekk	[73]
	Xavier Mertz	Sveits	7. januar 1913	King George V Land, Antarktis	Matforgifting
Endurance-ekspedisjonen (Rosshavsgruppen)	Arnold Spencer-Smith	Storbritannia	9. mars 1916	Rossbarrieren, Antarktis	Kulde og skjørbuk	[74][75]
	Aeneas Mackintosh	Storbritannia	8. mai 1916	McMurdo Sound, Antarktis	Fall gjennom sjøisen
	Victor Hayward	Storbritannia	8. mai 1916	McMurdo Sound, Antarktis	Fall gjennom sjøisen
Shackleton–Rowett-ekspedisjonen	Ernest Shackleton	Storbritannia	5. januar 1922	Sør-Georgia	Hjarteinfarkt	[76]

Ytterlegare fire menn døydde kort tid etter at dei kom attende frå Antarktis (dette inkluderer ikkje dei som døde i aktiv teneste under første verdskrigen):

• 
  Herluf Kløvstad, ekspedisjonslege på Southern Cross-ekspedisjonen 1898–1900, døde av tyfoidfeber 28. desember 1900.^[77]
  


• Jorgen Petersen, styrmann på «Southern Cross», døde i 1900 på vei tilbake i skipet frå Australia.^[78]
  


• Bertram Armytage, eit medlem av Nimrod-ekspedisjonen, 1907–09, skaut seg sjølv, 12. mars 1910.^[79]
  


• 
  Hjalmar Johansen, eit medlem av Amundsens ekspedisjon, 1910–12, skaut seg sjølv, 9. januar 1913.^[80]
  

Slutten på den heroiske tidsalder |

Der finst ulike synspunkt på når den heroiske tidsalder for antarktiskutforsking enda. Shackletons Endurance-ekspedisjon er nokre gonger referert til som den siste ekspedisjonen i den heroiske tidsalderen.^[81][82] Andre krønikeskrivarar forlengar tidsalderen til datoen Shackleton døydde, 5. januar 1922, og behandlar Shackleton-Rowett-ekspedisjonen eller «Quest»-ekspedisjonen, som Shackleton døydde under, som det siste kapittelet i tidsalderen. ^[1] I følgje Margerey og James Fissher, Shackletons biografar: «Viss det var mogleg å trekkje ein klår skillelinje mellom det som har vorte kalla den heroiske tidsalder for antarktiskutforsking og den mekaniske alderen, kunne Shackleton-Rowett-ekspedisjonen tene like godt som eit punkt som nokre ved å trekkje ei slik linje.»^[3] Ein journalist som inspiserte skipet før ho seglte rapporterte «Gadgets! Gadgets! Gadgets overalt!».^[3] Dette inkluderte trådlaust, eit elektrisk oppvarma kråkereir og ein «odograf» som kunne spore skipet og registrere fart. ^[3]

Sjå òg |

• Liste over antarktisekspedisjoner

Noter og referanser |

Kilder |

Bøker |

• 
  Caroline Alexander (1998). The Endurance: Shackleton's Legendary Antarctic Expedition (engelsk). London: Bloomsbury Publishing. ISBN 0-7475-4123-X. 
  


• 
  Amundsen (1976). The South Pole, Vol II. London: C Hurst & Co. ISBN 0-903983-47-8.  Parameteren |first= er ikkje støtta av malen. (hjelp)
  


• 
  Stephanie Barczewski (2007). Antarctic Destinies. London: Hambledon Continuum. ISBN 978-1-84725-192-3. 
  


• 
  Pierre Berton (1988). Tha Arctic Grail. New York: Viking Penguin. ISBN 0-670-82491-7. 
  


• 
  Carsten Borchgrevink (1901). «First on the Antarctic Continent». George Newnes Ltd. 
  


• 
  David Crane (2005). Scott of the Antarctic: A Life of Courage, and Tragedy in the Extreme South. London: Harper Collins. ISBN 978-0-00-715068-7. 
  


• 
  Ranulph Fiennes (2003). Captain Scott. London: Hodder & Stoughton. ISBN 0-340-82697-5. 
  


• 
  Tom Griffiths (2007). Slicing the Silence:Voyaging to Antarctica. United States: Harvard University Press. ISBN 0-6740-2644-0 Sjekk |isbn=-verdien: checksum (hjelp). 
  


• 
  Robert K. Headland (1989). «Studies in Polar Research: Chronological List of Antarctic Explorations and Related Historical Events». 
  


• 
  Roland Huntford (1985). The Last Place on Earth. London: Pan Books. ISBN 0-330-82697-5 Sjekk |isbn=-verdien: checksum (hjelp).  Parameteren |first= er ikkje støtta av malen. (hjelp)
  


• 
  Roland Huntford (1985). Shackleton. London: Hodder & Stoughton. ISBN 0-340-25007-0. 
  


• 
  Leonard (ed.) Huxley (1913). Scott's Last Expedition, Vol. II. London: Smith, Elder & Co. 
  


• 
  J. Machat (1908). «The Antarctic Question - Voyages To The South Pole Since 1898». Annual Report of The Board Of Regents Of The Smithsonian Institution: 451–481. 
  


• 
  Max Jones (2003). The Last Great Quest. Oxford: Oxford University Press. ISBN 0-19-280483-9. 
  


• 
  Leif Mills (1999). Frank Wild. Whitby, Yorks: Caedmon of Whitby. ISBN 0-905355-48-2. 
  


• 
  Diana Preston (1997). A First Rate Tragedy. London: Constable & Co. ISBN 0-09-479530-4. 
  


• 
  Beau Riffenburgh (2006). «Encyclopedia of the Antarctic». Routledge. Henta 7. januar 2010. 
  


• 
  Beau Riffenburgh (2005). Nimrod. London: Bloomsbury Publishing. ISBN 0-7475-7253-4. 
  


• 
  Robert Falcon Scott (1913). Scott's Last Expedition, Vol I. London: Smith, Elder & Co. 
  


• 
  Ernest Shackleton (1984). South. London: Century Publishing. ISBN 0-7126-0111-2. 
  


• 
  Peter Speak (2003). William Speirs Bruce. Edinburgh: NMS Publishing. ISBN 1 901663 71 X. 
  


• 
  Kelly Tyler-Lewis (2007). The Lost Men. London: Bloomsbury Publishing. ISBN 978-0-7475-7972-4. 
  

Nettkjelder |

• 
  «Antarctic Explorers - Adrien de Gerlache» (engelsk). South-pole.com. 2008. Henta 28. mars 2013. 
  


• 
  «Adrien de Gerlache, Belgica: Belgian Antarctic Expedition 1897–99» (engelsk). Cool Antarctica. 2 December 2008. Henta 28. mars 2013.  Sjekk datoverdiar i |dato= (hjelp)
  


• 
  «Antarctic History - The Heroic Age of Antarctic Exploration» (engelsk). Cool Antarctica. 2 December 2008. Henta 28. mars 2013.  Sjekk datoverdiar i |dato= (hjelp)
  

• 
  «Borchgrevink, Carsten Egeberg (1864–1934)» (engelsk). Australian Dictionary of Biography Online Edition. 2006. Henta 28. mars 2013. 
  


• 
  «Carsten Borchgrevink (1864-1934)» (engelsk). South-pole.com. Henta 28. mars 2013. 
  


• 
  «British Antarctic Expedition 1910–13» (engelsk). Oxford Dictionary of National Biography. May 2008. Henta 28. mars 2013.  Sjekk datoverdiar i |dato= (hjelp)
  


• 
  «Carl Chun Collection» (engelsk). Archive Hub. Henta 28. mars 2013. 
  


• 
  «Erich von Drygalski 1865–1949» (engelsk). South-pole.com. 2008. Henta 28. mars 2013. 
  


• 
  «Explorer and leader: Captain Scott» (engelsk). National Maritime Museum. Henta 28. mars 2013. 
  


• 
  «Wilhem Filchner, 1877–1957» (engelsk). South-pole.com. 2008. Henta 28. mars 2013. 
  


• 
  «The Forgotten Expedition» (engelsk). Antarctic Heritage Trust. 29 November 2008. Henta 28. mars 2013.  Sjekk datoverdiar i |dato= (hjelp)
  


• 
  «German National Antarctic Expedition 1901-03» (engelsk). Cool Antarctica. 2 December 2008. Henta 28. mars 2013.  Sjekk datoverdiar i |dato= (hjelp)
  


• 
  «Scotland and the Antarctic, Section 2: Antarctic Exploration» (engelsk). Royal Scottish Geographical Society. 2003. Henta 28. mars 2013.  Parameteren |etternavn= er ikkje støtta av malen. Meinte du |etternamn=?) (hjelp); Parameteren |fornavn= er ikkje støtta av malen. Meinte du |fornamn=?) (hjelp)
  


• 
  «The Southern Cross Expedition» (engelsk). University of Canterbury, New Zealand. Henta 28. mars 2013.  Parameteren |etternavn= er ikkje støtta av malen. Meinte du |etternamn=?) (hjelp); Parameteren |fornavn= er ikkje støtta av malen. Meinte du |fornamn=?) (hjelp)
  


• 
  «John Lachlan Cope's Expedition to Graham Land 1920–22» (engelsk). Scott Polar Research Institute. Henta 28. mars 2013. 
  


• 
  «Mawson, Sir Douglas 1882–1958» (engelsk). Australian Dictionary of Biography. 2006. Henta 28. mars 2013. 
  


• 
  «Douglas Mawson» (engelsk). Cool Antarctica. 2 December 2008. Henta 28. mars 2013.  Sjekk datoverdiar i |dato= (hjelp)
  


• 
  «Mountaineering and Polar Collection – Antarctica» (engelsk). National Library of Scotland. 2007. Henta 28. mars 2013. 
  


• 
  «Norway's Forgotten Explorer» (engelsk). Antarctic Heritage Trust. 29 November 2008. Henta 28. mars 2013.  Sjekk datoverdiar i |dato= (hjelp)
  


• 
  «Nobu Shirase, 1861–1946» (engelsk). South-pole.com. 2008. Henta 28. mars 2013. 
  


• 
  «Otto Nordenskjöld 1869–1928» (engelsk). South-pole.com. 2008. Henta 28. mars 2013. 
  


• 
  «Roald Amundsen» (engelsk). Norwegian Embassy (UK). Henta 28. mars 2013.  Parameteren |etternavn= er ikkje støtta av malen. Meinte du |etternamn=?) (hjelp); Parameteren |fornavn= er ikkje støtta av malen. Meinte du |fornamn=?) (hjelp)
  


• 
  «The Voyage of the Challenger» (engelsk). Stony Brook University, N.Y. Henta 28. mars 2013.