Oratorium
Multi tool use
Eit oratorium, av italiensk oratorio, eigentleg 'bønnesal', er eit episk-dramatisk musikkverk komponert for solostemmar, kor og orkester. Teksten i eit oratorium har oftast religiøst innhald, og kan vere henta direkte frå Bibelen eller gjendikta i poetisk form.
Klassiske oratorium er ikkje skrive for scenisk bruk, og for å bøte på dette, kan dei ha ein forteljar (italiensk testo) som referer handlinga.
Oratoriet oppstod i Italia og har røter i religiøse madrigalar og laudes som vart sette opp som eit motreformatorisk initativ, først av Filippo Neri i Congregazione dei preti dell' Oratorio ('samanslutninga for bønesalprestane') på 1500-talet. Desse oppsetningane følgde ikkje kyrkjeleg liturgi, og dei vart framførte på folkespråket. Omkring 1640 vart oratorium nytta som nemning for musikkverk, anten som oratorium vulgare, med italiensk tekst, eller som oratorium latino på latin.
Bach komponerte fleire vokalverk med karakter av oratorium, som «Johannespasjonen» og «Matteuspasjonen», men det einaste verket han sjølv karakteriserte som oratorium, var samlinga på seks kantatar for juletida, kjent under namnet «Juleoratoriet»
På 1700-talet komponerte Händel ei rekkje oratorium med engelsk tekst og handling henta frå Det gamle testamentet. Han komponerte òg oratorium med handling frå gresk antikk og mytologi. Det mest kjente oratoriet hans er «Messias», som forkynner den kristne forsoningslæra.
I England utvikla oratoriet seg vidare på 1800-talet gjennom Felix Mendelssohns oratorium «Paulus» (1836) og «Elias» (1846).
Fram mot vår tid er det komponert oratorium som ligg i grenselandet mot sceniske verk, t.d. med innslag av dansescenar.
Kjelder |
- Herbert Rosenberg i Cappelens musikkleksikon (1980) ISBN 82-02-03690-9
bWXydwGNoviqpALKj9Y1
Popular posts from this blog
Olav Thon Fødd 29. juni 1923 Ål Yrke forretningsdrivande Olav Thon på Commons Olav Thon (fødd 29. juni 1923) er ein norsk, stort sett sjølvlært forretningsmann, fødd i Ål i Hallingdal, som har gjort store pengar på særleg kjøp, bygging og utvikling av fast eigedom, mellom anna kjøpesentre, hotell og restaurantar, i både Noreg og somme andre land. Han vart Ridder av 1. klasse av St. Olavs Orden i 2003, og er som ivrig friluftsmann æresmedlem i Den Norske Turistforening etter å ha ytt store økonomiske bidrag til foreininga sine hytter og ruter i fjellet. Han er kjend for alltid å gå med ei karakteristisk strikkelue. Olav Thon i samtale med Trond Helleland på sentralbanksjefens årstale i februar 2016 I ung alder reiste Olav Thon til Newcastle for å lære seg engelsk, og han var seinare ei tid i Sveits, der han gjorde forretningar i import og eksport. Deretter tok han til å kjøpe faste eigedomar i Noreg med stor økonomisk suksess, verksemda voks snøgt og v...
Denne artikkelen kan ha godt av ein språkvask , som reinskar opp målføringa og/eller innfører same språkstilen overalt. Denne artikkelen kan ha godt av ei opprydding for å nå ein høgare standard og/eller for å verta i tråd med standardoppsettet. Sjå korleis du redigerer ei side og stilmanualen for hjelp. Waikiki Land USA Stat Hawaii Stad Honolulu Wikimedia Commons: Waikiki Utsyn over Waikiki Waikīkī er ein bydel i Honolulu, sør på øya Oahu, som er ei av Hawaii-øyane. Waikīkīstranda er ein av dei meste berømte strendene i verda. Waikīkī strekkjer seg langs stillehavskysten og har ei rekkje velrenommerte hotell. Bydelen er Hawaii-turismens høyborg. På Waikīkī Beach står ei statue av den lokale sportsstjerna Duka Kahanamoku. Kjelder | Denne artikkelen bygger på «Waikiki» frå Wikipedia på bokmål, den 4. november 2018. Denne artikkelen manglar kjelder eller referansar . Hjelp Wikipedia med å finna truverdige kjelder...
40 Yttrium ← Zirkonium → Niob Ti ↑ Zr ↓ Hf Heile tabellen Generelle eigenskapar Namn, kjemisk symbol, atomnummer Zirkonium, Zr, 40 Kjemisk serie Transisjonsmetall Gruppe, periode, blokk 4, 5, d Tettleik, hardleik 6510 kg/m 3 , 5 (ikkje SI) Utsjånad Sølvkvit Atomeigenskapar Atommasse 91,224 u (ikkje SI) Atomradius (berekna) 155 (206) pm Kovalent radius 148 pm Ioneradius 72 pm (ladning: +4) van der Waals radius (?) pm Elektronkonfigurasjon [Kr]4d 2 5s 2 Elektron per energinivå 2, 8, 18, 10, 2 Oksidasjonstrinn (oksid) +4 (amfotært) Krystallstruktur Heksagonal Fysiske eigenskapar Tilstandsform Fast stoff Smeltepunkt 2125 K (1852°C) Kokepunkt 4650 K (4377°C) Molart volum 14,02 cm 3 /mol Fordampingsvarme 58,2 kJ/mol Smeltevarme 16,9 kJ/mol Damptrykk 0,00168 Pa ved 2125 K Ljodfart 3800 m/s ved 20 °C D...
