Fdzfgy

Stord kommune
kommune
kommunevåpen
Land	Noreg
Fylke	Hordaland
Adm.senter	Leirvik
Areal	144 km²
- land	137 km²
- vatn	7 km²
Folketal	18 780 (1. januar 2018)
Folketettleik	137 / km²
Målform	nynorsk
Ordførar	Gaute Epland (Ap)
Kommunenr.	1221
Wikimedia Commons: Stord
Nettstad: www.stord.kommune.no

Stord er ein bykommune som utgjer om lag halvparten av øya Stord i Hordaland fylke, i Sunnhordland. Namnet Stord kjem frå norrønt og tyder den høgreiste. Stord har bystatus etter eit kommunestyrevedtak i 1997. Kommunesenteret heiter Leirvik, på folkemunne kalla «Vikjo». I Leirvik bur det om lag 14 000 innbyggjarar^[1]. Sagvåg er nest største tettstad, med om lag 3 500 innbyggjarar.^[1] Totalt er det 18 775 innbyggjarar i Stord kommune.^[2] Industriverksemdene Kværner Stord, Wärtsila og Apply Leirvik sysselset kring 3000 arbeidarar. Desse bedriftene er mellom dei leiande i verda på områda sine innan leverandørindustrien.

Kommunestyret har 35 representantar. Den politiske leiinga i kommunen er ein koalisjon mellom Arbeiderpartiet, Kristeleg folkeparti, Sosialistisk Venstreparti og Senterpartiet. Gaute Epland frå Arbeiderpartiet er ordførar.

Stord Sjukehus, Stord vidaregåande skule og Høgskolen Stord/Haugesund ligg i kommunen. Stord har eit stort idrettsmiljø, Stord Idrettslag sitt handballag har tidlegare spela i eliteserien, Stord Sumoklubb har tidlegare hevda seg i Europa-toppen i sumobryting og Kjell Storelid vann OL-medaljar i skeiseløp i 1994.

Geografi |

Bussterminalen på Leirvik

Aker Kværner Stord er den største verksemda i kommunen

Kommunen ligg på øya Stord, der byen Stord ligg i sør, og Fitjar kommune ligg i nord. Stord omfattar eit 144 km² stort areal på dei busette øyane Stord (127 km²), Huglo (13,9 km²) og Føyno (1,3 km²). I tillegg kjem fleire mindre øyar og holmar. Over sund og fjordar kjem ein i aust til Kvinnherad, i sør til Sveio og i vest til Bømlo.

Nordaust i kommunen er det fleire høge fjell. Den høgaste toppen er Mehammarsåto på 749 moh.,^[3] medan den mest kjende er Kattnakken, som ligg 734 moh. Her ligg det ein TV-sendar og det går bilveg heilt til topps.

Sør og aust er det lågland med mykje god dyrkingsjord. Her ligg det meste av busetnad, industri og jordbruksareal. Tettstaden Leirvik strekkjer seg frå Rommetveit i aust til Skjersholmane og Heiane i sør.

Trekantsambandet med bruer og undersjøisk tunnel gjev samband sørover til Sveio på fastlandet og til øykommunen Bømlo. Europaveg 39, hovudvegen mellom Bergen og Stavanger, går over øya. Det finst ferjesamband frå Skjersholmane til Ranavik i Kvinnherad, og frå Jektevik til Hodnanes på Tysnes og Huglo. Frå Stord Lufthamn Sørstokken går det dagleg rutefly til Oslo. Leirvik er eit viktig regionssentrum i Sunnhordland, og er eit knutepunkt for kollektivtrafikken i området, med snøggbåtkai og busstasjon.

Historie |

Stord kommune vart oppretta i 1838, som følgje av formannskapslovene av 1837. Fitjar vart skilt ut som eigen kommune i 1860, og Valestrand i 1868.

Næringsliv |

Viktigaste næring på Stord er leverandørindustrien innan Olje og Gass. Industriverksemdene Kværner Stord og Apply Leirvik har rundt 3000 fast tilsette. Desse bedriftene er mellom dei leiande i verda på områda sine innan leverandørindustrien. Store delar av installasjonane, inkludert dei aller største, i Nordsjøen er bygde og samanstilte av Kværner Stord. Kværner Stord har levert plattformer og andre installasjonar sidan slutten av 70-talet.

Aviser |

Avisa Sunnhordland kjem ut på Stord. Det gjer også nettavisa Stord24. Leirvik har lokalkontor for NRK.

I 2008 starta nettavisa Innsida ei vekeavis på papir, som første nettavis i Noreg. Innsida.no vart starta i 2003 med base i Kvinnherad og frå 2006 også på Stord. Nettstaden vart ved årsskiftet 2007-08 kjøpt av Haugesunds Avis.

Folketalsutvikling |

Folketalsutvikling for Stord kommune frå 1920:

Bydelar |

• Leirvik^[7]
  


• Heiane/Digernes/Eldøy


• Sagvåg/Litlabø


• Nordbygdo


• Huglo

Kjende personar frå Stord |

• 
  Janove Ottesen (f. 1975), artist, vokalist i Kaizers Orchestra
  


• 
  Bård Haugland, første bonde på Stortinget


• 
  Olav Akselsen, sjøfartsdirektør, tidlegare stortingsrepresentant og statsråd


• 
  Kjell Storelid, skeiselaupar


• 
  Håvard Tvedten, handballspelar


• 
  Christian Brink, fotballspelar


• 
  Øyvind Angeltveit, komikar og medlem av Lompelandslaget
  


• 
  Arve Isdal, gitarist i metallbandet Enslaved
  


• 
  Rune Belsvik, forfattar


• 
  Severin Eskeland Jr, filmregissør


• 
  Per Olav Kaldestad, forfattar


• 
  Atle Hansen, forfattar, komponist og journalist


• 
  Synnøve Macody Lund (f. 1976), skodespelar og forfatter


• 
  Selma Lønning Aarø, forfattar


• 
  Per Ståle Lønning, journalist og programleiar


• 
  Dag Jørund Lønning, bygdeforskar og høgskulerektor


• 
  Magne Rommetveit, stortingsrepresentant, tidlegare ordførar


• 
  Ivar Eskeland, forfattar, omsetjar, litteraturkritikar og kåsør


• 
  Christine Hope, komikar og skodespelar

Skular på Stord |

Barneskular |

• Hystad skule


• Langeland skule


• Leirvik skule


• Litlabø skule


• Rommetveit skule


• Sagvåg skule


• Tjødnalio skule

Ungdomsskular |

• Nysæter ungdomsskule


• Nordbygdo ungdomsskule


• Stord ungdomsskule

Vidaregåande skular |

• Stord vidaregåande skule

Høgskular |

• Høgskulen på Vestlandet

Venskapsbyar |

• 
  San Juan Comalapa i Guatemala^[8]
  

• 
  Hangö i Finland

• 
  Gentofte i Danmark

• 
  Halmstad i Sverige

Kjelder |

Bakgrunnsstoff |

• Nettstaden til kommunen

Kommunar i Hordaland
Askøy Austevoll Austrheim Bergen Bømlo Eidfjord Etne Fedje Fitjar Fjell Fusa Granvin Jondal Kvam Kvinnherad Lindås Masfjorden Meland Modalen Odda Os Osterøy Radøy Samnanger Stord Sund Sveio Tysnes Ullensvang Ulvik Vaksdal Voss Øygarden