Hyasint
- For andre tydingar av oppslagsordet, sjå hyasint i geologi.
Hyasint |
Vitskapleg namn |
Hyacinthus orientalis Linné |
Utbreiing |
Område: Opphavleg Sørvest-Asia, no dyrka overalt i temperert klima |
Systematikk |
Rike: Plantae Divisjon: Spermatophyta Klasse: Monocotyledonae Orden: Asparagales Familie: Hyacinthaceae Slekt: Hyacinthus H. orientalis |
Hyasint (H. orientalis) er ein fleirårig laukplante i hyasintslekta som er mykje brukt som prydplante. Blomane har sterk, søt lukt, og det finst ulike varietetar med mange ulike blomefargar. Hyasint har namn etter den greske sogefiguren Hyakinthos. Planten er også kjend som svibel.
Hyasint stammar frå Sørvest-Asia, og har vore dyrka i flere hundreår. Han kan veksa på friland eller dyrkast i potter, særskide glas og liknande. Han er knytt til feiringa av persisk nyttår (navroz), der han ofte blir brukt til å pynta haft sin-bordet. I vestlege land som Noreg er det vanleg å driva han fram innandørs slik at han blomstrar ved juletider.
Allereie i 1768 var det kjend ca. 1800 sortar av hyasint. Særleg i Nederland har ein drive storstilt dyrking av planten, og landet er kjend for å produsera gode laukar.
Hyasinter er rekna som giftige, og plantesafta deira kan vera irriterande. Den sterke lukta dei gjev frå seg kan også skapa allergiske reaksjonar.
Bilete |
Bouquet of Hyacinths måla av Ellen Robbins (1828-1905).
Opstilling med hyacinter og sommerfugl. Måleri av Alfrida Baadsgaard (1839-1912).
Rosa hyasint i glaspotte.
Blå hyasint i oppsats.
Kjelder |
- Sissel Alvestad, «Hyasinter«, vea-fs.no
«Hyasint» (30. desember 2013), Store norske leksikon. Henta 21. august 2014.
«Jamshed Navroz Traditions», festivals.iloveindia.com
«Navroz Mubarak! Nourouz Norouz Nawroz - Eid Mubarak!», amaana.org
Bakgrunnsstoff |
Wikimedia Commons har multimedia som gjeld: Hyasint