Fdzfgy

Koordinatar: 63°18′42.329″N 9°51′49.187″E

Thamshavnbanen
Elektrisk lokomotiv nr. 3 frå Thamshavnsbanen. Lokomotivet står no på Gløshaugen i Trondheim, med namnet Ohma Electra. Lokomotivet vart levert av British Westinghouse i 1908.
Info
Type	Jernbane
System	1000 mm smalspora elektrifisert bane
Status	Museumsjernbane
Utgangsstasjon	Thamshavn
Endestasjon	Løkken Verk
Drift
Opna	10. juli 1908
Forl. til Løkken Verk	15. august 1910
Ordinær trafikk nedl.	30. april 1963
Kistrafikk nedlagt	29. mai 1974
Gjenopna (museumstrafikk)	10. juli 1983
Eigar	Salvesen & Thams
Operatør(ar)	Orkla Industrimuseum
Teknisk
Køyrestraum	6600 Volt, 25 Hz
Lengde	25,3 km
Tunnelar	1

Thamshavnbanen er ein jarnbane som går frå Løkken Verk til Thamshavn i Sør-Trøndelag fylke. Jarnvegen var i drift frå 1908 til 1974. Strekninga Løkken Verk–Svorkmo vart i 1983 gjenopna som museumsjarnbane og er i dag den eldste jarnbana som går på vekselstraum. I dag går det museumstog til Bårdshaug. Slik er 23 av banen sine opphavlege 25 kilometer teke vare på. Museumsbanen vert driven av Orkla Industrimuseum på Løkken Verk. I museet sitt informasjonssenter er det utstillingar om jarnbaneverksemda, og toga kan køyra direkte til og frå utstillingane.

Historikk |

Banen vart bygd for å frakta malm frå gruvene på Løkken Verk, der ein vann ut koparhaldig svovelkis, og nordover ned Orkladalføret til Orkdalsfjorden. Då banen vart opna i 1908, var det den første elektrisk drivne jarnvegen i Noreg. Chr. Salvesen & Chr. Thams's Communications Aktieselskab stod då for drifta. Endestasjonen Thamshavn er no del av Orkanger. Linja ligg i Meldal og Orkdal kommunar.
Person- og godstrafikken vart nedlagd i 1963, medan kistoga rulla fram til 1974
Thamshavnbanen er den einaste jarnbana i Noreg som er bygd med 1 000 mm sporvidde, «Meterspor». Dei tre første lokomotiva var mellom dei aller første brukbare lokomotiva i verda for bruk med einfasa vekselstraum. Seinare har einfasa vekselstraum nesten vorte einerådande på elektriske jarbanar.
Køyrestraumen med ein frekvens på 25Hz og ei spenning på 6600 V vart transformert ned til mellom 270 til 500 volt. I tillegg kom 110 volt til togvarme og luftkompressoren. Lokomotiva hadde trykkluftbremser frå Westinghouse, og kunne dra togsett på opp til 50 tonn.

Linjekart |

Orkanger stasjon.

Foto: Anders Beer Wilse (1927)

Bårdshaug stasjon.

Foto: Anders Beer Wilse (1912)

Løkken stasjon.

Foto: Anders Beer Wilse (1927)

Forklaring til årstal i linjekart^[1].

Teiknforklaring
		Thamshavn DS «Orkla» (1908 - 1949) / MB «Elna» (1949 - 1963)
	0 km	Thamshavn Utskiping og smelteverk, industrianlegg
	0,15 km	Thamshavn (1908 - 1963)	2,8 moh.
		Thamshavn, øvre plan Sidespor, industrianlegg
		Sporet er i si heilheit fjerna hit.
	1,03 km	Orkanger (1908 - 1963)	14,6 moh.
		Orkanger Trondheimsvegen
	2,04 km	Hov (1919 - 1940/45, 1946 - 1963)	16,0 moh.
		Bårdshaug Hovsbakkveien
		Bårdshaug Rv710
		Sporet er delvis fjerna hit.
	3,14 km	Bårdshaug (1908 - 1963), 2001 -	11,58 moh.
	3,25 km	Bårdshaug Sjukehusvegen
		Myra Myra
	4,41 km	Gymnaset (1927 - 1963)	6,4 moh.
	4,41 km	Gymnaset Orkdalsvegen
	4,41 km	Gymnaset (? m)
	4,95 km	Follo (1908 - 1963)	6,9 moh.
		«Chicago» E39, nybygd 2000-01
	5,79 km	Fannremsmoen Johann Gjønnes' veg
	5,79 km	Fannremsmoen (1947 - 1963)	8,3 moh.
	6,83 km	Fannrem (1908 - 1963), 1990 -	15,70 moh.
	6,95 km	Fannrem Orkdalsvegen, Fv470
		Grøtte (? m) gangveg, tidl. bilveg
		Grøtte Gryttingvegen, Fv471
		Grustaket Sidespor, grusuttak. Sporet er fjerna.
		Grustaket lagt på 1990-talet
		Engbrua tidl. vegbru over banen, plo. frå 1980/90-tal
		Prestmoen
		Blåsmoen Vel
	9,43 km	Blåsmo (1939 - 1963)	14,9 moh.
	9,43 km	Blåsmo Gryttingvegen, Fv471
	10,19 km	Ekli (1927 - 1939)	15,7 moh.
	12,76 km	Solbusøy (1908 - 1963), 1986 - , tidlegare stasjon	21,02 moh.
	14,41 km	Øyum (1927 - 1963)	22,5 moh.
		Øyum (? m)
		Øyum Sør 1990-talet - 2007
		Svorka (? m) Kraftverksutløp, nybygd 1983
		Svorka (16 m) Kanallaup	52,39 moh.
	19,35 km	Svorkmo (1908 - 1963), 1983 -	54,96 moh.
	19,55 km	Plassen (? m) Fv475, ombygd 2001-2002
		Klinglia
		Klinglia Trolldalen (? m) Steinkvelvsbru
	21,10 km	Klinglia (151 m) bygd 1944-45
	21,12 km	Klinghåmmår'n frå 1983
	22,15 km	Grense: Orkdal kommune og Meldal kommune
	22,28 km	Skjøtskift (1918 - 1921, 1926 - 1963)	141,1 moh.
	22,28 km	Skjøtskift Skulmoveien
		Amundmoen Jordhusmoen
	23,95 km	Jordhusmoen (1936 - 1963)	152,3 moh.
		Jordhusmoen Sidespor, vognhall, nybygd 1994	152,3 moh.
		Raubekken (11 m)
		Furulund Romundstadbygda
		«Undergangen» (? m) Langenglia
	25,15 km	Løkken Verk (1910 - 1963), 1983 -	163,96 moh.
		Sporet er i si heilheit fjern herfrå.
		Løkken Verk (? m) Rv700, brua riven 1984
	25,30 km	Løkken Verk Kissilo, industrianlegg

Fotnotar |

1. 
   ↑ Alle årstal i parentes bak stasjonar og haldeplassar viser til opphavleg drift før museumsbaneperioden. Tal utanfor parentes viser til endringar med omsyn til stasjonar, haldeplasser, planovergangar m.m. som har skjedd etter 1983. Alle originale haldeplassar vert også nytta av museumsbanen, sjølv om desse ikkje er oppgjevne med årstal 1983 eller seinare.
   

Bakgrunnsstoff |

• Thamshavnbanens Venner


• Orkla Industrimuseum


• 
  LocCom Informasjon om lokomotiv frå Thamshavnsbanen


• 
  Stasjonar på Thamshavnsbanen, Norsk Jernbaneklubb
  


• Chr. Salvesen & Chr. Thams's Communications Aktieselskab


• 
  


• 
  Vis Thamshavnbanen i kulturminnesok.no, nettstaden til Riksantikvaren