Fdzfgy

For mandlane i svelget hjå menneske, sjå Tonsill.

Mandel

Mandeltre i Spania

Vitskapleg namn

Prunus dulcis (Mill.) D.A. Webb

Synonym: Prunus amygdalus Amygdalus communis

Utbreiing

Utbreiing: Opphavleg Sentral-Asia, no utbreidd i Midtausten og område med middelhavsklima

Systematikk

Rike: Plantae Divisjon: Magnoliophyta Klasse: Magnoliopsida Orden: Rosales Familie: Rosaceae Slekt: Prunus P. dulcis

Mandel er frukta av mandeltreet (Prunus amygdalus) i rosefamilien. Mandel er eigentleg ei steinfrukt, men blir gjerne rekna som ei nøtt. Mandlar er ein viktig ingrediens i fleire typar mat, som marsipan, bakverk som kransekake og omforma til mandelmjølk og mandelolje. Sistnemnde har fleire bruksområde.

Mandeltreet stammar opphavleg frå Sentral-Asia, men veks no både dyrka og forvilla i dei fleste middelhavslanda.

Det har enkle blomar som typisk kjem før blada og er kvite eller rosa (søtmandel). Fruktkjøtet er seigt og lêraktig, lòdent og med ein gul stein som inneheld éin eller to mandlar (sistnmende er kjend som «filipine»). I Sør-Europa gjev eit tre ca. 25 kg frukt om året. Viltveksande tre (P. amygdalus var. amara) kan ha frø som smakar bittert, bittermandel. Dette kan brukast til å laga bittermandelvatn.

• 
  

  

  
  

  
  

  Mandlar på treet i Spania
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Mandel med skal og utan.
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Mandlar og skålda mandlar.
  

  
  

  
  

Sjå òg |

• Mandelolje


• Mandelmjølk


• Marsipan

Kjelder |

Bakgrunnsstoff |

Denne biologiartikkelen som har med mat å gjere er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.