Fdzfgy

Adolph Tidemand
Sjølportrett frå 1838
Fødd	14. august 1814 Mandal
Død	8. august 1876 (61 år) Kristiania
Nasjonalitet	Norsk
Felt	Kunstmålar
Sjanger	Norwegian romantic nationalism
Utdanning	Det Kongelige Danske Kunstakademi og Kunstakademiet i Düsseldorf
Kjende verk	Brudeferd i Hardanger Haugianerne

«Brudeferd i Hardanger» frå 1848 er eit av dei mest kjende måleria i norsk kunsthistorie. Det blei laga som et samarbeid mellom Adolph Tidemand og Hans Gude

Haugianerne frå 1848. Kjøpt frå kunstnaren i 1852. Olje på lerret. Mål:98,5 x 122,5 cm. Tilhøyrer Nasjonalgalleriet

De ensomme gamle frå 1849
Olje på papp-plate
38 x 45,5 cm Tilhøyrer Nasjonalgalleriet

Adolph Tidemand (fødd 14. august 1814 i Mandal, død 8. august 1876 i Kristiania) var ein norsk kunstmålar og sentral kunstnar i nasjonalromantikken i Noreg.^[1] Mellom dei mest kjende måleria hans finn ein Haugianerne, som han måla i fleire utgåver frå 1848 til 1865.^[2] Eit anna er Brudeferd i Hardanger som han laga saman med Hans Gude.

Teikningane han utførde av norske folkedrakter har òg stor kunstnerisk og kulturell betydning. Draktteikningane spenn over eit tidsrom på nærare 30 år; frå kunstnaren si fyrste studiereise i 1843 til den siste i 1874 og utgjer til saman rundt 150 teikningar og arbeid i olje.^[3] Draktteikningane tilhøyrer Nasjonalgalleriet og er ein del av i basisutstillinga Livets dans. Museet fekk samlinga som testamentarisk gåve i 1882 og den inneheld både skissebøker, teikningar, akvarellar og oljemåleri.^[4]

Bakgrunn og utdanning |

Tidemand var son av tollinspektør og stortingsrepresentant Christen Tidemand og Johanne Henriette Henrikke Haste, som var dansk.^[1] Tilknytinga til Danmark var med på å avgjera kor han skulle utdanna seg og han studerte ved Det Kongelige Danske Kunstakademi i 1832-1837. Her hadde han J.L. Lund og Christoffer Wilhelm Eckersberg som lærarar.^[5]

På Akademiet måla han landskaper saman med Dankvart Dreyer og Friedrich Ernst Wolperding og stilte ut på Charlottenborgs Forårsutstillinger i 1835-1837. Tidemand konkurrerte om og vann den vesle sølvmedaljen i 1835, den store året etter og konkurrerte om den vesle gullmedaljen i 1837 men vann han ikkje.^[5]

Han reiste til Düsseldorf for å utdanna seg vidare ved akademiet der og fekk Theodor Hildebrandt som lærar. Allereie i 1841 vakte han oppsikt med måleriet Gustav Vasa taler til dalkarene i Mora kirke. Det vart kjøpt av ei kunstforeining og pengane sette han i stand til å reise til München og seinare Roma.^[1]

Sumaren 1842 vende Tidemand heim til Noreg med planar om å slå seg ned for godt. Men etter ei langvarig strid om bestillinga på altartavla i Vår Frelsers kyrkje - Oslo domkyrkje, mista han moglegheita til å slå seg ned som målar i heimlandet.^[1] Året etter drog han på si fyrste av mange reiser rundt i Sør-Noreg, studerte folkedrakter og samla på forteljingar.
I 1844 var han med på å skipa Fortidsminneforeningen og han sat i det fyrste styret.

Tidemand slo seg ned i Dusseldorf i 1845 og budde her resten av livet.

Familie og barn |

Tidemand gifta seg med barndomsvenninna Claudine Marie Bergitte Jæger (1817–1887) i 1845. Saman fekk dei sonen Adolph.
Da sonen døydde 28 år gamal i 1874, knekte det faren.^[1]

Utmerkingar |

I 1849 fekk Tidemand St. Olavs Orden, han fekk den franske Æreslegion i 1855 og den svenske Nordstjerneorden i 1866.

Nokre verk |

• 1841 – Gustav Vasa taler til dalkarlene i Mora kirke
  


• 1844 – Eventyrfortellersken
  


• 1845 – Søndagskveld i en røykstue i Hardanger
  


• 1846 – Norsk juleskikk
  


• 1848 – Brudeferd i Hardanger (saman med Hans Gude)


• 1848 – Signe Halvorsdatter Valle i Sætersdalen
  


• 1848 – Haugianerne
  


• 1849 – De ensomme gamle (og kjend som Husandakt)


• 1849 – Ingeborg Andersdatter Gulsvik, Flå, som brud
  


• 1851 – Aften på Krøderen (saman med Hans Gude)


• 1852 – serien Bondeliv i Oscarshall
  


• 1853 – Likferd på Sognefjorden (med Hans Gude)


• 1854 – Den foreldreløse
  


• 1859 – Fiskere i havsnød (med Hans Gude)


• 1865 – Bestefaderens erindringer
  


• 1865 – Bestemors brudekrone
  


• 1865 – Fanatikerne
  


• 1874 – Syneve
  


• 1874 – Nød
  

Referansar |

Litteratur |

• 
  Aagot Noss: Adolph Tidemand og folk han møtte, Universitetsforlaget og Norsk folkemuseum 1981, ISBN 82-00-05712-7
  

Bakgrunnsstoff |

Commons har multimedia som gjeld: Adolph Tidemand